Tezy orzeczenia:

1. Z uregulowań zawartych w ustawie wynika, że strażak mianowany nie posiada lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 75 ust. 1 ustawy, jeżeli posiadany przez niego lokal, który nie został przydzielony w drodze decyzji z zasobów mieszkalnych, o których mowa w art. 76 ustawy, nie odpowiada co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej. W takiej sytuacji strażak może otrzymać lokal mieszkalny na podstawie decyzji o przydziale, a to z kolei oznacza, że może otrzymać równoważnik pieniężny za brak posiadania lokalu mieszkalnego odpowiadającego normom powierzchni mieszkalnej. Prawem pochodnym w stosunku do tego uprawnienia jest wynikające z art. 78 ust.1 ustawy uprawnienie do równoważnika pieniężnego

2. W związku z faktem, że służbę pożarniczą cechuje dyspozycyjność jej funkcjonariuszy, polegająca na gotowości do wykonywania zadań w każdym czasie i o każdej porze, wymusza to konieczność zamieszkiwania tych funkcjonariuszy w pobliżu jednostki w której pełnią służbę. W związku z tym prawo otrzymania przez strażaka równoważnika pieniężnego związane jest z nieposiadaniem przez niego lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej, aby strażak mógł zapewnić sobie we własnym zakresie zamieszkiwanie w pobliżu jednostki pełnienia służby (por. wyrok NSA z dnia 27 sierpnia 2009 r., I OSK 1222/08, publ. LEX nr 552292).

3. Zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariusza straży pożarnej, niezbędnych do prawidłowego wykonywania przez niego obowiązków, następuje wówczas, gdy posiada on lokal mieszkalny, spełniający określone kryteria.

4. Zgodnie z poglądem wyrażonym w orzecznictwie sądów administracyjnych – użyte przez ustawodawcę w art. 78 ustawy pojęcie "przysługiwania tytułu prawnego" oraz "posiadania lokalu mieszkalnego" oznacza jedynie taki tytuł prawny, który daje prawo do dysponowania lokalem mieszkalnym - w ustawie brak jest regulacji wskazujących na takie rozumienie przesłanek wynikających z powołanego przepisu. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na wyrażony w orzecznictwie pogląd zgodnie z którym nie tylko prawo własności oznacza spełnienie przesłanki "przysługiwania tytułu prawnego" oraz "posiadania" na jego podstawie lokalu mieszkalnego warunkującego przyznanie świadczenia bowiem fakt korzystania z lokalu na podstawie umowy użyczenia również skutkuje posiadaniem przez skarżącego lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby (por. wyrok NSA z dnia 27 sierpnia 2009 r., I OSK 1222/08, publ. LEX nr 552292).

5. Okoliczności przedmiotowej sprawy jednoznacznie wskazują, że skarżący część przedmiotowego lokalu zajmuje na podstawie dorozumianej umowy użyczenia (oddania części mieszkania do korzystania), której zawarcie wywodzi się z faktu niesprzeciwiania się właściciela korzystaniu z lokalu. Dodać należy, że korzystanie przez skarżącego z lokalu ma charakter długotrwały, nie jest jednorazowe czy okazjonalne. Prawidłowo zatem organy uznały, że skarżący posiada lokal mieszkalny w miejscu pełnienia służby.

6. Jak słusznie zauważył organ odwoławczy w uzasadnieniu decyzji podawana przez skarżącego orientacyjna powierzchnia mieszkalna lokalu, w którym strona zamieszkuje jest ponad dwukrotnie mniejsza (nie więcej niż 25,5 m2 ) od jego powierzchni użytkowej (53,6 m2). Nadto twierdzenia skarżącego, z których wynika, że powierzchnia aneksu kuchennego ( 14 m2) jest dwa razy większa od powierzchni połączonego z nim pokoju ( 7 m2), zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, mogły nasuwać wątpliwości co ich zgodności ze stanem rzeczywistym. Organ nie miał możliwości zweryfikować tych danych z uwagi na odmowę wyrażenia przez skarżącego zgody na dokonanie pomiaru lokalu. W takim stanie sprawy organy miały podstawę by przyjąć, że skarżący nie wykazał, że zajmowana przez niego powierzchnia mieszkalna jest mniejsza od przysługującej.

7. Skarżący zarzuca organowi odwoławczemu w skardze, że traktował przekazywane przez niego informacje wybiórczo i dobierał je wedle własnego uznania, część uznając za fakty, część odrzucając czy przeinaczając. Sąd takiego stanowiska skarżącego nie podziela. Wskazać należy bowiem, że najpierw organ pierwszej a potem drugiej instancji próbowały w toku postępowania ustalić jak jest rzeczywista powierzchnia mieszkalna lokalu, co jak wynika z akt sprawy, z uwagi na postawę skarżącego, okazało się niemożliwe. To z kolei spowodowało, że organ, odwołując się do przepisów prawa budowlanego, ustalił przybliżoną powierzchnię lokalu.

8. W podsumowaniu Sąd stwierdza, że skoro skarżący ubiegał się o przyznanie mu równoważnika za brak lokalu mieszkalnego, to na nim spoczywał ciężar wykazania, że spełnia warunki do jego uzyskania, czego nie uczynił. Nie można, w okolicznościach faktycznych sprawy, zarzucać więc organowi odwoławczemu, że podjął starania uzupełnienia luk w materiale dowodowym, zwłaszcza w sytuacji, gdy udzielone przez skarżącego informacje budziły uzasadnione wątpliwości, a skarżący odmawiał współpracy m.in. poprzez odmowę wyrażenia zgody na dokonania pomiaru pomieszczeń w lokalu.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

       Decyzją z dnia 20 kwietnia 2016 r. nr [...] Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej, na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. Nr 98. poz. 1071 z 2000 r. ze zm.) – dalej: "k.p.a.", art. 79 ust. 3, art. 78 ust. 1 w związku z art. 83 ust. 5 pkt 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 ze zm.) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z. dnia 18 listopada 2005 r. w sprawie trybu przyznawania strażakowi Państwowej Straży Pożarnej równoważników pieniężnych za remont albo za brak lokalu mieszkalnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 241, poz. 2033), odmówił Ł. K. przyznania równoważnika za brak lokalu mieszkalnego.

       W toku postępowania ustalono, że strona wstąpiła do służby w dniu 30 sierpnia 2012 roku. Decyzją Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 22 sierpnia 2012 r. strona została mianowana na stanowisko służbowe w służbie stałej. Na dzień 1 stycznia 2016 r. zajmowała stanowisko starszego ratownika - 4 grupa zaszeregowania.

        Od dnia 1 kwietnia 2014 r. strona mieszka w G. w lokalu przy ulicy G. [...]. Lokal ten stanowi własność W. M. K.-D. - matki strony, nie będącej członkiem rodziny strażaka w rozumieniu art. 75 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, zamieszkałej w innym miejscu. Lokal położony jest w miejscu pełnienia służby. W przedmiotowym lokalu zamieszkuje strona wraz z członkami swojej rodziny w osobach: żony E. K. oraz syna R. K. Ponadto żaden z członków rodziny w rozumieniu art. 75 ww. ustawy nie posiada tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego.

        W celu ustalenia powierzchni mieszkalnej lokalu, strona otrzymała do wypełnienia stosowny formularz "Uzupełnienia danych zawartych w oświadczeniu mieszkaniowym do ustalenia uprawnień do równoważnika za remont bądź równoważnika za brak lokalu". W odpowiedzi pismem z dnia 14 marca 2016 r. poinformowała, że nie uzyskała zgody właścicielki mieszkania na podanie takich danych. W konsekwencji w postępowaniu przyjęto powierzchnię mieszkania ustaloną w postępowaniu nr [...] dotyczącym tego samego lokalu. Ustalono tam, że powierzchnia użytkowa lokalu wynosi 53.6 m2 w tym powierzchnia pokoi: 9 m2, 9 m2 oraz 20 m2 (w tym aneks kuchenny). Zgodnie z protokołem przesłuchania z dnia 11 kwietnia 2016 r. rodzina strony zajmuje w lokalu dwa pokoje o pow. ok. 9 m2 i o pow. 6 m2 wraz z używalnością kuchni i łazienki.

        Organ pierwszej instancji uznał, że strona korzysta z dwóch pokoi w lokalu, tj. jeden pokój o powierzchni 9 m2 oraz drugi pokój o powierzchni 9 m2 lub ok. 6 m2 przy czym rozbieżność powierzchni drugiego pokoju wynika z rozbieżnych danych przekazywanych przez stronę, niemożliwych do zweryfikowania pomimo kilku prób prowadzonych przez organ. Ponadto z treści uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 listopada 2015 r. sygn. akt III SA/Gd 672/15 wynika, że strona przedłożyła Sądowi pismo określające wielkość powierzchni mieszkalnej przedmiotowego lokalu na 25 m2.

        Dodatkowo organ zauważył, że oświadczenie mieszkaniowe strony do ustalenia uprawnienia do równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego, co do treści merytorycznej jest tożsame z oświadczeniem z dnia 1 stycznia 2015 r. na podstawie którego Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej wydał decyzję z dnia 3 marca 2015 r. nr [...], która była przedmiotem postępowania odwoławczego, a następnie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 listopada 2016 r. sygn. akt III SA/Gd 672/15, zgodnie z którym Ł. K. w 2015 r. nie należał się równoważnik za brak lokalu mieszkalnego.

        Po rozpatrzeniu odwołania [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia 29 czerwca 2016 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

        Ł. K. zaskarżył opisaną wyżej decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się jej uchylenia, jak również uchylenia decyzji organu pierwszej instancji.

         W odpowiedzi na skargę [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej wniósł o jej oddalenie

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2016 r. sprawy ze skargi Ł. K. na decyzję [...]Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej [...] z dnia 29 czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oddala skargę.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych