Tezy orzeczenia:

1. Niewątpliwie decyzja przyznająca równoważnik pieniężny ma charakter decyzji konstytutywnej i utrata przyznanego nią świadczenia musi nastąpić również w tej samej formie, czyli w drodze decyzji konstytutywnej orzekającej o utracie czy cofnięciu nabytych praw inną decyzją.

2. Utrata uprawnień przez strażaka do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego nie powoduje automatycznie z mocy prawa wstrzymania tego świadczenia. Decyzja jest tym aktem, który stwierdza, że strażak utracił uprawnienia do pobierania równoważnika za brak lokalu mieszkalnego i nie może go otrzymywać. O ile, więc organ orzekający w sprawie ustali w sposób niebudzący wątpliwości, że strażak utracił uprawnienia do dalszego pobierania równoważnika, to winien w rozstrzygnięciu decyzji dać temu wyraz i jednocześnie orzec o wstrzymaniu wypłaty równoważnika za brak lokalu mieszkalnego przyznanego wcześniejszą decyzją (wyrok NSA z dnia 30.08.2001 r., sygn. I SA 600/00, LEX nr 54544).

3. Rozstrzygnięcie o utracie uprawnień do równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz w przedmiocie orzeczenia o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego stanowią dwa odrębne przedmioty postępowania administracyjnego. Decyzja o zwrocie wypłaconego skarżącemu równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego powinna być następstwem funkcjonującej w obrocie prawnym, ostatecznej decyzji orzekającej o utracie przez skarżącego uprawnień do tego świadczenia, a zatem wadliwym jest zawarcie tych rozstrzygnięć w jednej decyzji.

4. Skoro, zatem rozstrzygnięcie o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego równoważnika za brak lokalu mieszkalnego uzależnione jest od zaistnienia przesłanek wskazanych art. 79 ust. 4 ustawy o PSP, możliwa jest sytuacja, w której pomimo oczywistej utraty uprawnienia do pobierania przedmiotowego równoważnika, pobrania równoważnika, jako nienależnego, nie będzie dopuszczalne rozstrzygnięcie o obowiązku jego zwrotu w trybie art. 79 ust. 4 ustawy o PSP.

5. Trafnie skarżący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie art. 8, art. 9, art. 10 § 1, art. 11 K.p.a. przez przeprowadzenie postępowania w sprawie w sposób naruszający zaufanie obywateli do władzy publicznej, polegający na braku zapewnienia stronie jakiegokolwiek udziału w postępowaniu oraz uniemożliwienie stronie wypowiedzenia się, co do zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zasad wynikających ze wskazanych przepisów należy przestrzegać, pomimo tego, że jak podkreślano wielokrotnie w orzecznictwie stosunek łączący strażaka z organem nie jest cywilnoprawnym stosunkiem pracy. Strażak jest funkcjonariuszem, nie świadczy pracy, lecz służy. Jego stosunek służbowy cechuje się nierównością stron, podporządkowaniem i dyspozycyjnością. Stąd w ramach tego stosunku przełożony służbowy może władczo kształtować, w ramach obowiązującego prawa, sytuację prawną strażaka, ale z zachowaniem także przepisów postępowania.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

       Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w K decyzją z dnia [...] 2012 r. nr [...] orzekł:

1) o utracie przez mł.asp. G. P., zatrudnionego w Komendzie Miejskiej PSP w K – Jednostce [...], dalej "JRG", prawa do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego od dnia 15 lipca 2012 r.;

2) obciążył go zwrotem nienależnie pobranego równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego za okres od 15 lipca 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. (48 dni x 10,39 zł) w kwocie 498,72 zł.

       W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że pismem nr [...] z dnia 12 lipca 2012 r. Komendant Miejski PSP od dnia 15 lipca 2012 r. zmienił miejsce pełnienia służby skarżącego z JRG w S na JRG nr [...] w K.

       W złożonym w Komendzie Miejskiej PSP w K w dniu 7 września 2012 r. oświadczeniu mieszkaniowym skarżący podał, że zajmuje lokal mieszkalny - dom w miejscowości M, ul. K, którego właścicielem jest jego żona. Dom znajduje się w miejscowości pobliskiej w rozumieniu z art. 74 ust. 3 ustawy o PSP. W związku z powyższym od dnia 15 lipca 2012 r. nie są spełnione warunki niezbędne do dalszej wypłaty równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.

        G.P. wniósł odwołanie od powyższej decyzji.

       Podniósł, że miejsce zamieszkania skarżącego nie spełnia definicji miejscowości pobliskiej, gdyż czas dojazdu zgodnie z aktualnym rozkładem jazdy przekracza w obie strony 2 godziny (czas dojazdu + czas powrotu).

       Nadto przywołując treść art. 79 ust. 3 ustawy o PSP skarżący wskazał, że informację o przeniesieniu do pełnienia służby w innej miejscowości z dniem 15 lipca otrzymał telefonicznie w dniu 13 lipca 2012 r. od zastępcy dowódcy JRG S. Dopiero w dniu 3 września 2012 r. na jego prośbę wydano mu dokument informujący o zmianie miejsca pełnienia służby oraz wezwanie do stawienia się w Komendzie Miejskiej PSP w K w celu złożenia oświadczenia mieszkaniowego. Niezwłocznie w dniu 7 września zgłosił się w KM PSP w K w celu dopełnienia formalności. Polecono mu wypełnić jedynie część l oświadczenia mieszkaniowego, dotyczącą równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego, natomiast część II dotyczącą równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego pozostawić bez wypełnienia.

        Nie otrzymał decyzji o przeniesieniu do pełnienia służby w innej miejscowości, a jedynie informację, w której nie wskazano innej poza kompetencją do wydania decyzji podstawy prawnej do zmiany miejsca pełnienia służby, nie podano uzasadnienia faktycznego i prawnego, nie pouczono o możliwości złożenia odwołania zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy o PSP przy jednoczesnym powołaniu się na art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy o PSP, nie określono rygoru natychmiastowej wykonalności, faktycznie dokonując zmiany miejsca pełnienia służby w trybie natychmiastowym - w ciągu 2 dni. Wobec tego brak jest prawomocnej decyzji o przeniesieniu skarżącego do pełnienia służby w innej miejscowości.

        Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia 15 listopada 2012 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., art. 11 a ust.2 pkt 1, art. 78 ust. 1 w związku z art. 74 ust. 3 i art. 79 ust. 1 ustawy o PSP, utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

        Organ I instancji ustalił na podstawie rozkładu jazdy wydanego przez Zakład Infrastruktury Komunalnej i Transportu, iż czas dojazdu z miejscowości M (miejsce zamieszkania), do miejsca pełnienia służby tj. do K na ul. [...] wynosi 28 minut. Dodatkowa analiza dokonana przez organ II instancji innych publicznych środków transportu (MPK - linia [...]) pomiędzy miejscem zamieszkania funkcjonariusza a miejscem pełnienia służby potwierdziła, że czas dojazdu łącznie z przesiadkami nie przekracza dwóch godzin w obie strony, co oznacza, że niespełnione są przesłanki warunkujące przyznanie równoważnika za brak lokalu.

        G. P. wniósł na powyższą decyzję skargę

        W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w K wniósł o jej oddalenie.

       Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2013 r. sprawy ze skargi G. P. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 15 listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie utraty prawa do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. orzeka, że uchylone decyzje nie mogą być wykonane.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych