środa, 09 sierpień 2017 10:23

Współwłasność lokalu mieszkalnego a prawo do równoważnika pieniężnego za brak lokalu dla strażaka Państwowej Straży Pożarnej

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 grudnia 2011 r., I OSK 1125/11

Tezy orzeczenia:

  1. W pierwszej kolejności za uzasadniony uznać należy zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 141 § 4 p.p.s.a., bowiem uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie odpowiada wymogom określonym w tym przepisie. Stosownie do wymogów art. 141 § 4 p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno być sformułowane precyzyjnie i jednoznacznie, tak aby nie budziło wątpliwości interpretacyjnych. W niniejszej sprawie uzasadnienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie jest niejednoznaczne i wewnętrznie sprzeczne. Wewnętrzna sprzeczność uzasadnienia zaskarżonego wyroku polega na tym, że z jednej strony Sąd stwierdza w nim, iż ustawodawca w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej nie powiązał równoważnika za brak lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 78 ust. 1 tej ustawy z normami zaludnienia. Z drugiej zaś strony Sąd w końcowej części uzasadnienia podnosi, iż w przypadku zakupionego przez skarżącego oraz jego rodziców lokalu mieszkalnego norma zaludnienia została zachowana i wynosi min. 7 m2 . W niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zaprezentował dwa odmienne stanowiska, nie wyjaśniając, na którym się oparł oddalając skargę.
  1. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 12, poz. 68 ze zm.) strażakowi mianowanemu na stałe przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych. Jasno z tego przepisu wynika, że przyznane strażakowi uprawnienie obejmuje lokal mieszkalny o odpowiedniej powierzchni, uwzględniającej liczbę członków jego rodziny oraz ich uprawnienia wynikające z przepisów odrębnych.
  1. Prawem pochodnym w stosunku do tego uprawnienia jest wynikające z art. 78 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej uprawnienie do równoważnika pieniężnego. Ma ono charakter pochodny (zastępczy) w tym sensie, że dopiero gdy w stosunku do strażaka nie zrealizowano tego pierwszego uprawnienia, to należy mu wypłacać określoną kwotę pieniężną na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jego i członków jego rodziny. Jest więc rzeczą oczywistą, że skoro strażakowi mianowanemu na stałe przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej o określonej przepisami prawa powierzchni, to równoważnik pieniężny mu przysługuje wtedy, kiedy nie posiada on lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej o powierzchni uwzględniającej liczbę członków rodziny oraz ich uprawnienia wynikające z przepisów odrębnych.

 

  1. Sam fakt bycia współwłaścicielem lokalu nie oznacza, iż funkcjonariusz ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe. Wskazać należy, iż zgodnie z art. 206 Kodeksu cywilnego każdy z współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. W stanie faktycznym niniejszej sprawy kwestia współwłasności ma duże znaczenie. Stwierdzić należy, iż skarżący w momencie orzekania przez organy oraz Sąd I instancji mieszkał z rodzicami, także wspólnie z rodzicami nabył lokal mieszkalny. W takie sytuacji, jeżeli współwłaściciele posiadają inny lokal, to również ten fakt winien być brany pod uwagę. W stanie rzeczy wyjaśnienia wymaga kwestia, czy - w sytuacji posiadania przez rodziców skarżącego również innego lokalu - skarżący może oraz w jakim zakresie korzystać z lokalu zakupionego wspólnie ze swoimi rodzicami.
  1. Ponadto w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przy wykładni art. 78 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej nie jest wystarczające posłużenie się jedynie pojęciem posiadania, o którym mowa w art. 336 Kodeksu cywilnego. Niezbędne jest zastosowanie wykładni funkcjonalnej tego przepisu. Celem regulacji zawartej w rozdziale 8 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej w tym art. 78 ust. 1 tej ustawy było zapewnienie funkcjonariuszom potrzeb mieszkaniowych niezbędnych do prawidłowego wykonywania przez nich obowiązków. Potrzeby te są zaspokajane wówczas, gdy funkcjonariusz posiada lokal mieszkalny spełniający określone kryteria. A zatem, posiadanie przez funkcjonariusza lub członka jego rodziny lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 78 ust. 1 powołanej ustawy oznacza faktyczną, realną możliwość zaspokojenia przez niego potrzeb mieszkaniowych w powiązaniu z tytułem prawnym umożliwiającym mu niezakłócone dysponowanie.
  1. Sam fakt nabycia lokalu nie jest jednoznaczny z tym, że skarżący nie będzie miał uprawnienia do otrzymywania równoważnika pieniężnego za brak lokalu. Utrata bowiem tego uprawnienia następuje dopiero wtedy, gdy dany lokal będzie zaspokajał potrzeby mieszkaniowe i spełniał odpowiednie normy zaludnienia. Ponadto mając również na uwadze przytoczone powyżej przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące współwłasności nie można jednoznacznie stwierdzić, że skarżący posiada prawo do korzystania z całego lokalu. Jak już wyżej wskazano kwestia ta winna zostać wyjaśniona.

 

  1. Faktyczne zamieszkanie oznacza w tym wypadku zaistnienie stanu zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych, to bowiem stanowi cel regulacji rozdziału 8 ustawy. Równoważnik przyznany za brak takiego miejsca ma natomiast służyć aż do momentu, w którym te faktyczne potrzeby mieszkaniowe nie będą zaspokojone. Taki moment faktycznego zaspokojenia potrzeb uzależniony jest od zobiektywizowanego stanu prawnego, jakim jest prawomocna decyzja o oddaniu budynku w użytkowanie, bowiem wówczas osoba która nabyła lokal w danym budynku staje się jego faktycznym posiadaczem. Prawomocne oddanie budynku do użytkowania pozwala na objęcie lokalu, czyli na faktyczną możliwość spełnienia przesłanki posiadania lokalu. Natomiast moment i możliwość faktycznego zamieszkania w danym lokalu zależy już od samej woli uprawnionego, a to może nastąpić w zupełnie innym czasie.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

       Wyrokiem z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt III SA/Kr 986/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę G. D. na decyzję Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w K. z dnia [...] lipca 2010 r. w przedmiocie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.

        W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, że decyzją z dnia [...] maja 2010 r. Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w K. wstrzymał mł. kpt. G. D. wypłatę równoważnika za brak lokalu mieszkalnego od dnia 9 grudnia 2009 r. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że z tym dniem G. D. utracił prawo do równoważnika za brak lokalu mieszkalnego albowiem na podstawie oświadczenia mieszkaniowego z dnia 28 kwietnia 2010 r. oraz dokumentów mieszkaniowych złożonych w Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w K. ustalono, że G. D. w dniu 23 listopada 2009 r. kupił lokal mieszkalny o powierzchni użytkowej 47,83 m2 położony na osiedlu [...] w K., w udziale wynoszącym 25/100 części lokalu. Organ I instancji uznał, że G. D. posiada tytuł prawny do lokalu mieszkalnego, który to lokal z dniem 8 grudnia 2009 r. został dopuszczony do użytkowania, a zatem po tej dacie nie są spełnione warunki niezbędne do dalszej wypłaty równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.

        W odwołaniu od powyższej decyzji G. D. wniósł o jej uchylenie jako sprzecznej z prawem oraz o umorzenie postępowania w sprawie.

        Decyzją z dnia [...] lipca 2010 r. Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

       W skardze na powyższą decyzję G. D. wniósł o jej uchylenie wraz z poprzedzającą ją decyzją organu I instancji oraz o umorzenie postępowania w sprawie.

        W odpowiedzi na skargę Małopolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej wniósł o oddalenie skargi.

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał skargę za bezzasadną

        Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł G. D., reprezentowany przez radcę prawnego. Wyrok zaskarżono w całości

        Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 3 marca 2011 r. sygn. akt III SA/Kr 986/10 w sprawie ze skargi G. D. na decyzję Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w K. z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od Małopolskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na rzecz G. D. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dodatkowe informacje

  • Sąd sąd administracyjny
  • Sygnatura I OSK 1125/11
  • Akt prawny

    Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270; art. 141 § 4, art. 185 § 1, art. 203 pkt. 1, art. 205 § 2; Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

  • Data wydania środa, 07 grudzień 2011
  • Kategoria Państwowa Straż Pożarna
  • Rodzaj orzeczenia wyrok
  • Autor Dariusz P.Kała
Czytany 887 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ