Tezy orzeczenia:

1. Zasadniczą formą realizacji uprawnień mieszkaniowych strażaków PSP jest przydział odpowiedniego lokalu mieszkalnego z zasobów wymienionych w art. 76 ust. 1 ustawy o PSP. Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy o PSP, strażakowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, z zastrzeżeniem ust. 5, chyba że strażak nie spełnia warunków do otrzymania lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej. Z treści przywołanego unormowania wynika zatem jednoznacznie, że świadczenie stanowiące przedmiot niniejszej sprawy jest alternatywną formą zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych strażaka, zmierzającą do tego samego celu, co uprawnienie określone w art. 74 ust. 1 ustawy o PSP.

2. Pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego nie jest świadczeniem pieniężnym należnym każdemu funkcjonariuszowi, ale tylko tym, którzy mają niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe. Jest to zatem forma zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych strażaków funkcjonująca obok podstawowej formy, jaką jest prawo do lokalu mieszkalnego. Tak więc, uprawnienie strażaka do otrzymania lokalu, a tym samym, do pomocy finansowej na uzyskanie lokalu powiązane jest z przesłanką niezaspokojenia potrzeby mieszkaniowej funkcjonariusza. W pierwszej kolejności przysługuje bowiem strażakowi mianowanemu na stałe prawo do lokalu mieszkalnego realizowane jako przydzielenie takiego lokalu, a dopiero, gdy przydziału nie dokonano, przysługuje równoważnik pieniężny lub pomoc finansowa. Pomoc finansowa na uzyskanie lokalu jest więc konsekwencją niezrealizowania uprawnienia strażaka do uzyskania lokalu mieszkalnego. Warunek przyznania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu należy wiązać tylko z taką sytuacją, w której strażak spełnia warunki do uzyskania przydziału lokalu mieszkalnego, o jakim mowa w art. 76 ustawy o PSP, na podstawie decyzji administracyjnej, lecz lokalu takiego nie otrzymał.

3. Należy zgodzić się bowiem ze stanowiskiem WSA w Szczecinie, że tzw. normy zaludnienia, wynikające z art. 76 ust. 2 ustawy o PSP i z przepisów wyżej wymienionego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 listopada 2005 r., na które powołuje się skarżący kasacyjnie, mają zastosowanie jedynie w sytuacji przydziału funkcjonariuszowi lokalu, o którym mowa w art. 74 ust. 1 ustawy o PSP, ze stosownych zasobów. Powołane przepisy nie dotyczą zaś zasad przyznawania pomocy finansowej. Gdyby ustawodawca chciał wprowadzić dodatkową przesłankę w zakresie przyznawania pomocy finansowej, to wskazałby ją w ustawie o PSP lub rozporządzeniu w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Tym samym oznacza to, że skarżący w związku z zamiarem nabycia prawa własności lokalu mieszkalnego jest uprawniony do uzyskania pomocy finansowej nawet w sytuacji, gdy powierzchnia mieszkalna tego lokalu jest mniejsza od tej, która przysługuje strażakowi zgodnie z normami zaludnienia.

4. Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 76 ust. 2 i 4 w związku z art. 80 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej w zw. z § 3 ust. 2 cyt. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 18 listopada 2005 r. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, iż nabycie przez skarżącego lokalu mieszkalnego o powierzchni mniejszej niż ta, która przysługuje mu według określonych norm zaludnienia, uprawnia do pomocy finansowej od organu. Nie jest również zasadny zarzut naruszenia art. 76 ust. 9 pkt 1 w związku z art. 80 ust. 1 ustawy o PSP poprzez jego niezastosowanie i przez to przyjęcie, że skarżącemu przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego, podczas gdy posiada on już lokal mieszkalny w miejscowości pobliskiej, a zakup mieszkania nie poprawi jego warunków mieszkaniowych. Rozpatrując ten zarzut, wskazać należy, iż w myśl art. 76 ust. 9 pkt 1 ustawy o PSP lokal mieszkalny przydziela się strażakowi, biorąc pod uwagę łącznie następujące kryteria: brak lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej albo konieczność poprawy dotychczasowych warunków mieszkaniowych, w tym czas oczekiwania na przydział lokalu mieszkalnego. Ustawodawca posłużył się w tym przepisie, używając spójnika "albo", alternatywą rozłączną. Oznacza to, że adresat normy ma posiadać jedną z cech wymienionych w alternatywie. Nie ulega wątpliwości, iż skarżący nie posiada w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej lokalu mieszkalnego odpowiadającego co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej. Spełnienie tego kryterium jest wystarczające do stwierdzenia, że strażak spełnia warunki określone w przepisie art. 76 ust. 9 pkt 1 ustawy o PSP. Wymóg spełnienia łącznie kryteriów określonych w art. 76 ust. 9 odnosić należy natomiast do warunków zawartych w pkt 1 oraz w pkt 2 tego przepisu (kwalifikacje zawodowe, przydatność do służby, okres służby w PSP). Należy bowiem zauważyć, że w treści tego przepisu ustawodawca użył sformułowania "uzyskanie lokalu mieszkalnego". Zgodnie zaś z definicją słownikową słowo "uzyskać" oznacza "otrzymać coś, co było przedmiotem starań (Słownik Języka Polskiego PWN, sjp.pwn/słownik/2534157/uzyskac). Nie bez powodu ustawodawca użył rzeczownika "uzyskanie", zestawiając go z uprawnieniem strażaka do pomocy finansowej. Wprowadzając do treści przepisu słowo "uzyskanie" ustawodawca podkreślił tym samym, że zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariusza nastąpi nie tylko z jego własnych środków, ale ze środków przyznanych w ramach pomocy finansowej. Nie ulega wątpliwości, iż uzyskanie lokalu mieszkalnego może polegać na nabyciu prawa własności. Ustawodawca nie ograniczył katalogu podmiotów, od których można nabywać prawo własności lokalu mieszkalnego w związku ze staraniami o pomoc finansową na uzyskanie tego lokalu. Z przepisu ustawy nie wynika, by zamiar nabycia lokalu od wynajmującego stanowił negatywną przesłankę do uzyskania pomocy finansowej na zakup lokalu.

5. Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny pragnie zaznaczyć, że stosownie do art. 80 ust. 1 ustawy o PSP przyznanie pomocy finansowej następuje na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych strażaka, a nie na wykup konkretnego lokalu mieszkalnego czy domu. O tym, w jaki sposób strażak wykorzysta przyznaną mu pomoc finansową decyduje on sam. Jeżeli więc wykupi lokal niespełniający norm powierzchniowych, to nie może się później powoływać na brak lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę lub miejscowości pobliskiej, bo po pierwsze, pomoc finansową uzyskał, a po drugie sam zdecydował o jej wykorzystaniu.

6. Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ postawione w niej zarzuty są niezasadne.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

       Wyrokiem z dnia 9 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Sz 334/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uwzględnił skargę K. P. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w [...] z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego i uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...].

       Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

       Skarżący – aspirant K. P. jest strażakiem, pełniącym od 15 lutego 1999 r. służbę w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w [...]. W dniu 16 listopada 2011 r. skarżący złożył w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w [...] wniosek o przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ulicy M. [...], składającego się z dwóch izb o powierzchni mieszkalnej 25 m2.

       Decyzją z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...], Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w [...],odmówił przyznania asp. K. P. pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

      W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że skarżący nie spełnia warunków do przyznania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, ponieważ posiada już lokal mieszkalny, a pomoc finansowa jest przeznaczona na uzyskanie lokalu mieszkalnego, a nie na przekształcenie formy władania nieruchomością.

       Następnie, skarżący od powyższej decyzji wniósł odwołanie do [...] Komendanta Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej.

      Decyzją z dnia [...] lutego 2012 r Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej.

     Organ wskazał, że pomoc finansowa może być przyznana na uzyskanie lokalu mieszkalnego odpowiadającego co najmniej przysługującej strażakowi powierzchni mieszkalnej. Zgodnie z art. 76 ust. 2 ustawy Państwowej Straży Pożarnej, lokal mieszkalny, który mógłby stronie być przydzielony lub na jaki pomoc mogłaby być przyznana, powinien mieć co najmniej 28 m2 powierzchni mieszkalnej, natomiast lokal skarżącego ma 24,4 m2 tej powierzchni, a zatem nie spełnia wskazanych norm.

        Na powyższą decyzję K. P. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, wnosząc o jej uchylenie.

       W uzasadnieniu skargi K. P. zwrócił uwagę, że w myśl art. 80 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego może uzyskać tylko taka osoba uprawniona, która nie posiada lokalu mieszkalnego odpowiedniego pod względem przysługujących norm zaludnienia w miejscowości pełnienia służby lub pobliskiej. Z przedłożonych przezeń dokumentów wynika, że posiadany lokal mieszkalny nie odpowiada przysługującej mu powierzchni mieszkalnej.

       W odpowiedzi na skargę [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej z dnia 18 listopada 2011 r. podtrzymał stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji i wniósł o jej oddalenie.

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie skargę uwzględnił.

       Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w [...], reprezentowany przez radcę prawnego.

      Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 10 września 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 9 maja 2012 r. sygn. akt II SA/Sz 334/12 w sprawie ze skargi K. P. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w [...] z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego oddala skargę kasacyjną.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych