Tezy orzeczenia:

1. Organ odwoławczy wywiódł, że "tytułem prawnym posiadania lokalu jest każda umowa, na podstawie której lokal znajduje się we władaniu danej osoby". Poglądu tego nie można podzielić. Nie może budzić wątpliwości, że ustawodawca posługując się w cytowanym przepisie terminem "posiadanie" nie odnosi tego pojęcia do "posiadania" w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Odmienna wykładnia art. 78 ust. 1 ustawy o PSP ograniczałaby prawo strażaków do otrzymania przedmiotowego świadczenia wyłącznie do sytuacji, gdy strażak wszedłby w posiadanie lokalu mieszkalnego w drodze czynu niedozwolonego czyli zajmowałby lokal w drodze samowolnego zajęcia bez tytułu prawnego. Zatem - przy założeniu racjonalności ustawodawcy, termin "tytuł prawny", o którym mowa w cytowanym art. 78 ust. 1, należy rozumieć jako umowę dającą strażakowi prawo do dysponowania lokalem mieszkalnym, a nie tylko możliwość faktycznego z niego korzystania, na skutek prawa pochodnego od własności.

2. Odnosząc powyższe rozważania do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy, stwierdzić należy, że skoro skarżący korzysta z pomieszczeń mieszkalnych na parterze domu jednorodzinnego na podstawie umowy zawartej z właścicielami domu, to spełnia tym samym przesłankę braku zaspokojenia potrzeby mieszkaniowej, co warunkuje przyznanie spornego świadczenia. Skoro równoważnik pieniężny ma charakter ekwiwalentu za ponoszone przez strażaka koszty zawiązane z użytkowaniem lokalu, przyznanie go może być uzależnione od faktycznie ponoszonych przez niego kosztów. Zgodnie z art. 710 kc przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Z dołączonej do akt umowy nazwanej użyczeniem wynika jednak, że skarżący zobowiązany został do ponoszenia wszelkich kosztów związanych z korzystaniem domu i dokonywania wszelkich napraw i remontów jakie okażą się konieczne w czasie trwania umowy. (par.6 i 7 umowy). Zapis ten wykracza poza obowiązki biorącego do używania wynikające z art. 713 kc gdyż zgodnie z tym przepisem biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej a jeżeli poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia, co mogłoby świadczyć, że nie jest to umowa użyczenia w "czystej" postaci. W tej sytuacji przyjąć należy, że możliwości korzystania przez skarżącego z zajmowanego przez niego lokalu nie należy traktować jak posiadanie lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 78 cytowanej wyżej ustawy o PSP. Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

       Decyzją nr "[...]" z dnia "[...]" Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej stwierdził brak uprawnień M. K. do przyznania mu równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego i odmówił wypłaty tego świadczenia od dnia 1 stycznia 2007 r. W uzasadnieniu organ podał, że decyzją z dnia "[...]"2006 r. Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej przyznał wnioskodawcy równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego na czas określony od dnia 24 grudnia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. Natomiast kolejną decyzją z dnia "[...]"2007 r. organ ten stwierdził utratę uprawnień do otrzymania tego równoważnika. Po rozpatrzeniu odwołania strony sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania. Z uwagi na zmianę przez stronę jednostki, sprawę przejął Komendant Miejski PSP. Organ ten ustalił, że wnioskodawca na podstawie umowy użyczenia zajmuje parter domu jednorodzinnego, w którym do wyłącznej dyspozycji ma dwa pokoje o łącznej powierzchni 23,03 m- oraz kuchnię i łazienkę. Organ pierwszej instancji zwrócił uwagę na brak legalnej definicji "posiadania" w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 96, poz. 667 z późn. zm.), dalej jako - ustawa o PSP. Wobec tego za zasadne uznał posłużenie się, zawartą w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) definicją samodzielnego lokalu mieszkalnego. Z treści art. 78 ust. 1 ustawy o PSP oraz art. 336 Kodeksu cywilnego wywiódł, że umowa użyczenia jest tytułem prawnym, na podstawie którego wnioskodawca zajmuje lokal mieszkalny, co wyłącza możliwość przyznania stronie równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.

        W złożonym odwołaniu M. K. podniósł, że jego sytuacji rodzinna i mieszkaniowa nie uległa zmianie od kilku lat. Od października 1998 r. zajmuje pomieszczenia na parterze domu jednorodzinnego dziadków na podstawie umowy użyczenia zawartej z pełnomocnikiem właścicieli. W kolejnych latach zamieszkały tam jego żona i córki. Z tytułu braku lokalu mieszkalnego, na podstawie corocznie składanych oświadczeń, otrzymywał równoważnik pieniężny.

        Decyzją z dnia "[...]"2008 r. Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

        W złożonej skardze M. K. podniósł, że jest strażakiem mianowanym na stałe i z tego tytułu przysługuje mu na podstawie art. 74 ustawy o PSP prawo do lokalu mieszkalnego.

        W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 lipca 2008 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia "[...]", nr "[...]" w przedmiocie przyznania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; II. zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na rzecz skarżącego kwotę 240 zł. (dwieście czterdzieści złotych), tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego; III. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych