Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2015 r., II OSK 1662/13
Tezy orzeczenia:
Rozstrzygnięcie przesądza o istocie sprawy, określa prawa i obowiązki strony. Z tego też względu rozstrzygnięcie decyzji winno być tak sformułowane, aby wynikało z niego w sposób nie budzący wątpliwości, jakie uprawnienia zostały stronie przyznane lub jakie obowiązki zostały na stronę nałożone. To zaś oznacza, że decyzja organu administracji publicznej, nakładająca na stronę postępowania administracyjnego obowiązek określonego zachowania, powinna obowiązek ten wyrażać precyzyjnie, bez niedomówień i możliwości różnej interpretacji (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 grudnia 1987 r., sygn. akt SA/GD 1045/87 - ONSA 1987/2/94; z dnia 2 sierpnia 1995 r., sygn. akt III SA 1225/94 - ONSA 1996/3/135; z dnia 21 marca 2007 r., sygn. akt II OSK 483/06 - z dnia 26 września 2007 r., sygn. akt II OSK 1253/06 -)
Podkreślić należy, iż przepisy prawa łączą określone skutki prawne z niewykonaniem decyzji administracyjnej. Dlatego też strona, zapoznając się z rozstrzygnięciem decyzji, winna wiedzieć jakie konkretnie obciążają ją obowiązki. Nie można wymagać, aby strona domyślała się jakie zostały na nią nałożone obowiązki, albowiem nieprecyzyjność decyzji może doprowadzić do wykonania przez stronę określonych czynności czy też np. robót budowlanych, które w ocenie organu nie będą stanowiły wykonania nałożonego w decyzji obowiązku. Wymóg precyzyjnego określenia w decyzji obowiązków podyktowany jest także – w razie braku dobrowolnego wykonania decyzji - ewentualną koniecznością wykonania decyzji w drodze postępowania egzekucyjnego w administracji.
To zaś oznacza, że decyzja wydana na podstawie do art. 26 ust. 1 ustawy o PSP powinna precyzyjnie określać zakres nałożonych obowiązków tak, aby możliwe było dobrowolne wykonanie decyzji przez stronę bądź wykonanie decyzji przy zastosowaniu środków egzekucyjnych. Ani strona ani organ egzekucyjny nie mogą domniemywać obowiązków, lecz muszą je konkretnie znać. Adresat decyzji (i ewentualnie organ egzekucyjny) nie może mieć wątpliwości, jakie czynności powinien wykonać, aby uczynić zadość decyzji.
Tego wymagania nie spełniają decyzje wydane w niniejszej sprawie. Rację ma bowiem Sąd pierwszej instancji, że w niniejszej sprawie decyzja organu I instancji ogranicza się wyłącznie do ogólnego sformułowania nakazu doprowadzenia drogi pożarowej do budynku mieszkalnego wielorodzinnego bez wskazania jak droga ta ma być urządzona.
Nałożony obowiązek doprowadzenia drogi pożarowej nie określa parametrów tej drogi i w istocie wybór pozostawiono adresatowi decyzji. Taka forma określenia obowiązku (nakazu) administracyjnego pozbawia decyzję administracyjną waloru wykonawczego, a tym samym czyni z niej decyzję wadliwą.
Organ I instancji wskazał w podstawie prawnej decyzji § 12 ust. 1 pkt 2 powołanego wyżej rozporządzenia. Przepis ten stanowi, iż drogę pożarową o utwardzonej nawierzchni, umożliwiającą dojazd pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej do obiektu budowlanego o każdej porze roku, należy doprowadzić do budynku należącego do grupy wysokości: średniowysoki, wysoki lub wysokościowy, zawierającego strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, ZL IV lub ZL V. Przepis ten nie określa jednak parametrów takiej drogi. Wprawdzie w uzasadnieniu decyzji organ I instancji przytoczył treść wielu przepisów rozporządzenia - bez podania jednostek redakcyjnych tegoż rozporządzenia – to jednak nie wskazał, które z nich mają zastosowanie w niniejszej sprawie, tj. do wymogów z których przepisów rozporządzenia winna dostosować się strona. Przytoczone przez organ przepisy określają wiele sytuacji i rozwiązań, a decyzja nie daje odpowiedzi która z nich ma miejsce w niniejszej sprawie.
Podzielić należy zatem stanowisko Sądu pierwszej instancji, że przytoczenie w uzasadnieniu decyzji przepisów określających wymogi techniczne drogi pożarowej, wynikające z § 12 - § 16 rozporządzenia, nie czyni natomiast zadość obowiązkowi jasnego określenia przez organ w rozstrzygnięciu decyzji nałożonych obowiązków. Nie można bowiem wydać decyzji, która jedynie "odsyła" i to do nieokreślonych bliżej przepisów rozporządzenia.
Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko organu, iż to na S. w Lublinie spoczywa inicjatywa i przedstawienie organowi ochrony przeciwpożarowej konkretnego rozwiązania zamiennego dla budynku. Zauważyć jednak należy, iż stanowisko to podzielił także Sąd pierwszej instancji dodatkowo wskazując, że konieczne jest stosowne pouczenie strony o możliwości złożenia wniosku o nakazanie rozwiązania zastępczego i takie rozwiązanie rozważyć.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) oddalił skargę kasacyjną.
Skrócony stan faktyczny sprawy:
Wyrokiem z dnia 5 marca 2013 r., sygn. akt II SA/LU 1086/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie – po rozpoznaniu skargi S. w Lublinie na decyzję Lubelskiego Komendanta Wojewódzkiego Straży Pożarnej w Lublinie z dnia (...) października 2012 r. Nr (...) w przedmiocie nakazania wykonania określonych obowiązków wynikających z przepisów przeciwpożarowych - uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie z dnia (...) sierpnia 2012 r. Nr (...) która nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku (pkt 1); zasądził od Lubelskiego Komendanta Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Lublinie na rzecz S. w Lublinie kwotę 474 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 2).
W uzasadnieniu Sąd podał, że decyzją z dnia (...) października 2012 r. Nr (...) Lubelski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie utrzymał w mocy decyzję Komendanta Miejskiego Straży Pożarnej w Lublinie z dnia (...) sierpnia 2012 r., znak: (...) nakazującą S. w Lublinie doprowadzenie drogi pożarowej do budynku mieszkalnego wielorodzinnego położonego przy ul. G. w Lublinie. Organ w uzasadnieniu decyzji wskazał, że w toku czynności kontrolno – rozpoznawczych przeprowadzonych w dniu 31 lipca 2012 r. ustalono, iż przedmiotowy budynek posiada 5 kondygnacji nadziemnych oraz 1 kondygnację podziemną i jako budynek mieszkalny należy do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV. Budynek jest usytuowany na działce budowlanej nr (...), do której ustanowiona jest służebność gruntowa na działce nr (...), wpisana do księgi wieczystej; wzdłuż dłuższego boku budynku od strony wejść przebiega ciąg pieszy o szerokości mniejszej niż 3 m; zarówno działka, na której znajduje się przedmiotowy budynek, jak i działki sąsiednie o nr (...) są w wieczystym użytkowaniu S. w Lublinie oraz w jej współwłasności.
Organ stwierdził, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030) dla przedmiotowego budynku wymagana jest droga pożarowa, umożliwiająca dojazd pojazdów jednostek ochrony przeciwpożarowej o każdej porze roku i dlatego na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej nakazał Spółdzielni wykonać taką drogę. Organ wskazał, że w świetle przepisów tego rozporządzenia, droga pożarowa powinna przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynku, na całej jego długości, a w przypadku, gdyż krótszy bok budynku ma więcej niż 60 m - z jego dwóch stron, przy czym bliższa krawędź drogi pożarowej musi być oddalona od ściany budynku o 5 – 15 m dla obiektów zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi. Pomiędzy tą drogą i ścianą budynku nie mogą występować stałe elementy zagospodarowania terenu lub drzewa i krzewy o wysokości przekraczającej 3 m, uniemożliwiające dostęp do elewacji budynku za pomocą podnośników i drabin mechanicznych.
Odwołanie od tej decyzji wniosła S. w Lublinie podnosząc, że nie ma możliwości zrealizowania drogi, gdyż nieruchomość, na której znajduje się przedmiotowy budynek nie ma bezpośredniego dostępu do drogi publicznej, który mógłby służyć jako droga pożarowa.
Organ odwoławczy nie uwzględnił odwołania i zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie wniosła S. w Lublinie domagając się uchylenia decyzji organów obu instancji.
W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.
Sąd podniósł, że wydana przez organ I instancji decyzja jest wadliwa, gdyż nie określa dokładnie przebiegu takiej drogi ani jej parametrów. Sąd zaznaczył, iż w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęto, że decyzja wydana na podstawie powołanego przepisu powinna precyzyjnie określać zakres nałożonych obowiązków tak, by możliwe było wykonanie decyzji dobrowolnie lub przy zastosowaniu środków egzekucyjnych.
W skardze kasacyjnej Lubelski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej w Lublinie, reprezentowany przez r.pr. M. B. zaskarżył powyższy wyrok w całości.
Naczelny Sąd Administracyjny w przedmiocie nakazania doprowadzenia drogi pożarowej do budynku mieszkalnego oddala skargę kasacyjną.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
Dodatkowe informacje
Sąd
sąd administracyjny
Sygnatura
II OSK 1662/13
Akt prawny
Dz.U. 2009 nr 12 poz 68; art. 26 ust. 1 pkt 1; Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej - tekst jednolity.
Dz.U. 2009 nr 124 poz 1030; par. 12 - par. 16; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych