Zgodnie z nowym art. 38 ust. 1 i 2 zakłady ubezpieczeń są obowiązane przekazywać Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej 10% sumy wpływów uzyskanych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia na uzasadnione potrzeby jednostek ochrony przeciwpożarowej, w szczególności na zapewnienie gotowości bojowej tych jednostek, budowę i modernizację obiektów strażnic, badania naukowe i działalność racjonalizatorską w zakresie bezpieczeństwa pożarowego i przeciwdziałania innym zagrożeniom, a także propagowanie bezpieczeństwa pożarowego. Środki te Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej przekazuje w wysokości: 1) 50% - ochotniczym strażom pożarnym; 2) 50% - jednostkom ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1-5 i 8.
Z powyższych regulacji wynika, że katalog przeznaczenia tych środków nie jest zamknięty i że mogą być one przekazywane na cele ochrony przeciwpożarowej wykraczające poza zapewnienie gotowości bojowej jednostek, budowę i modernizację obiektów strażnic, badania naukowe i działalność racjonalizatorską w zakresie bezpieczeństwa pożarowego, przeciwdziałania innym zagrożeniom, a także propagowanie bezpieczeństwa pożarowego. Z uzasadnienia projektu rozporządzenia wynika, że środki te będą mogły być przeznaczane na szkolenia, w tym na szkolenia z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy. Natomiast ustawodawca sztywno określił, że 50 % wpływów uzyskanych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia musi być przekazane na ochotnicze straże pożarne.
Pieniądze te oprócz ochotniczych straży pożarnych otrzymają także: 1) jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej, 2) jednostki organizacyjne Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej, 3) zakładowe straże pożarne, 4) zakładowe służby ratownicze, 5) gminne zawodowe straże pożarne, 6) powiatowe (miejskie) zawodowe straże pożarne, 7) terenowe służby ratownicze, 8) inne jednostki ratownicze (art. 15 pkt 1-5 i 8). Środki finansowe przekazane Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej na podstawie przepisów w/w przepisów są przeznaczone wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej.
Minister Spraw Wewnętrznych określił, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb rozdziału tych środków, mając na względzie zapewnienie skutecznego funkcjonowania jednostek ochrony przeciwpożarowej. Projekt rozporządzenia został udostępniony na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w dniu 8 czerwca 2017 r. Do ministerstw, służb specjalnych, Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Stowarzyszenia Techników i Inżynierów Pożarnictwa, Stowarzyszenia Pożarników Polskich zostały wysłane pisma w celu wydania przez te podmioty opinii w zakresie projektu rozporządzenia.
Zgodnie z nowym rozporządzeniem ma zostać przygotowany plan wydatkowania powyższych środków na dany rok. Rozporządzenie nie określa jak i przez kogo zostanie sporządzony plan wydatków i w jakim terminie. Można się spodziewać, że plan wydatków zostanie początkowo przygotowany przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej z podziałem określonych kwot na poszczególne województwa, a później z podziałem na powiaty.
Procedura składania wniosków przez jednostki ochrony przeciwpożarowej, w tym OSP będzie odbywać się za pośrednictwem struktur Państwowej Straży Pożarnej. Ochotnicza Straż Pożarna będzie musiała złożyć wniosek o otrzymanie środków do komendanta powiatowego PSP. Do takiego wniosku będzie musiała zostać wydana opinia właściwego miejscowo komendanta powiatowego PSP. Rozporządzenie nie zawiera wzorów urzędowych wzorów i opinii, więc zadanie to spocznie prawdopodobnie na komendantach powiatowych PSP lub zostanie przygotowany ogólnopolski wzór przez Komendę Główną PSP. Trudno ocenić jak ukształtuje się praktyka opiniowania wniosków. Czy każdy wniosek będzie opiniowany indywidualnie, czy po złożeniu wszystkich wniosków komendanci powiatowi dokonają zbiorczego opiniowania. Przepisy nie określają także co nastąpi w sytuacji negatywnej opinii komendanta powiatowego. Czy wniosek taki zostanie cofnięty celem poprawy, czy dana jednostka utraci prawo uzyskania dofinansowania.
Wnioski o przyznanie środków finansowych, sporządzone przez komendantów powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej, wymagają opinii właściwych terytorialnie komendantów wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej. W tym zakresie należy się spodziewać, że komendanci powiatowi po zebraniu i zaopiniowaniu wszystkich wniosków, sporządzą zbiorczy wniosek do komendanta wojewódzkiego, który to wniosek zostanie zaopiniowany zbiorczo przez komendantów wojewódzkich. Wnioski zaopiniowane przez komendantów wojewódzkich trafią do Komendanta Głównego PSP. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej dokonuje rozdziału środków finansowych między ochotnicze straże pożarne i jednostki ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1–5 i 8 ustawy, na podstawie złożonych wniosków.
Wnioski o przyznanie środków finansowych składają bezpośrednio do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej: 1) komendanci wojewódzcy, 2) dyrektor Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowego Instytutu Badawczego, 3) dyrektor Centralnego Muzeum Pożarnictwa, 4) komendanci szkół Państwowej Straży Pożarnej. Wnioski tych jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej, nie wymagają dołączenia opinii komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.
Ten sam tryb rozdziału środków będzie obowiązywał w odniesieniu do środków finansowych przeznaczonych wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej, przekazanych Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej, pochodzących z opłat za szkolenie strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a–5 i 8 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, członków ochotniczej straży pożarnej funkcjonującej w budynku, obiekcie lub na terenie niebędącym własnością, nieużytkowanym bądź niezarządzanym przez gminę, prowadzonych odpłatnie przez Państwową Straż Pożarną.
Nowe rozporządzenie zawiera także przepis przejściowy zgodnie z którym do środków finansowych uzyskanych, a nieprzekazanych przez zakłady ubezpieczeń do dnia 5 lipca 2017 r., z wpływów z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia stosuje się przepisy ustawy o ochronie przeciwpożarowej w brzmieniu nadanym jej ustawą nowelizującą. Oznacza to, że jeżeli zakłady ubezpieczeń nie przekazały do dnia 5 lipca 2017 r. Państwowej Straży Pożarnej oraz Związkowi Ochotniczych Straży Pożarnych pieniędzy na 2017 r. z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia, to pieniądze te powinny być podzielone według nowych zasad, czyli przekazane pierwotnie w całości Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarne, który dokona stosownego rozdziału.