środa, 10 maj 2017 11:49

Mandat radnego a członkostwo w zarządzie OSP

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

W związku ze zbliżającymi się wyborami samorządowymi warto poznać stanowisko sądu dotyczące łączenia mandatu radnego w radzie gminy i funkcji członka zarządu OSP wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 29 stycznia 2014 r.(sygn. II SA/Bd 1290/13)

      Stan faktyczny sprawy był następujący: z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania wyjaśniającego wynikało, iż OSP w T. uzyskiwała dochód z tytułu działalności gospodarczej (wynajmowanie sali na wesela, 18 - tki, przyjęcia, spotkania, stypy). Zarząd OSP w T. nie zawierał umów dotyczących mienia gminy, a jedynie dokonywał „zapisów w zeszycie na wesela i stypy oraz inne”. Z tytułu wynajmowania sali OSP w T. do Urzędu Gminy B. dokonywano wpłat przy czym przedmiotowe wpłaty zgodnie z pismem Urzędu Gminy B. „były przekazywane na konto urzędu według wykazów sporządzanych przez OSP T. i zaliczane zgodnie z dyspozycją tej jednostki, na zwrot kosztów zakupu

materiałów i wyposażenia OSP (naczyń) oraz na zwrot kosztów zużycia na cele inne niż statutowe, energii elektrycznej”. Wysokość opłat za wynajmowanie sali OSP w T. została ustalona w poprzednich latach przez ówczesny Zarząd i ta kwota obowiązywała do chwili postępowania sądowego. Brak było dokumentów na powyższą okoliczność. Dodatkowo OSP w T. darowała Gminie B. zabudowaną nieruchomość położoną w T., w gminie B., dla której Sąd Rejonowy w R. prowadził księgę wieczystą. Natomiast na podstawie umowy Gmina B. oddała OSP w T. powyższą nieruchomość do bezpłatnego używania. Przedmiotowa nieruchomość była przedmiotem własności Gminy B., a zatem stanowiła mienie gminy.

K.M. był członkiem zarządu (Naczelnikiem) OSP w T. Naczelnik K.M. uzyskał jednocześnie mandat radnego w gminie B. i złożył na I sesji Rady Gminy ślubowanie na radnego Rady. Rada Gminy B. uchwałą odmówiła stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego K. M. Zdaniem organu stanowiącego Gminy B., radny K. M. był członkiem zarządu (Naczelnikiem) OSP w T., przy czym „jednostka ta wykorzystywała do swej działalności statutowej mienie komunalne gminy, jednak nie prowadziła w oparciu o to mienie działalności gospodarczej”.

W ocenie wojewody działalność Ochotniczej Straży Pożarnej w T. polegająca na organizowaniu imprez okolicznościowych miała znamiona działalności gospodarczej. Wojewoda zarządzeniem zastępczym stwierdził wygaśnięcie mandatu Radnego Rady Gminy B. Zdaniem wojewody w przedmiotowej sprawie radny K. M. jako członek Zarządu OSP w T., pełniący funkcję Wiceprezesa-Naczelnika, był osobą zarządzającą działalnością gospodarczą OSP w T., prowadzonej w formie stowarzyszenia, które korzystało z mienia komunalnego i tym samym naruszył tym samym przepis art. 24 f ust.1 ustawy o samorządzie gminnym, skutkujący stosownie do treści art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw - wygaśnięciem mandatu radnego.

Na zarządzenie wojewody odrębne skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnieśli Gminy B. i członek Zarządu OSP K. M. W obu, de facto identycznych skargach wskazano, OSP w T. działalności gospodarczej na własny rachunek i pod własnym szyldem nie prowadziła, bowiem zdaniem skarżących budynek remizy i znajdujące się w nim sale stanowią dobro publiczne i nie powinno ulegać żadnym wątpliwościom, iż ten ich charakter wykorzystywany jest także przez mieszkańców gminy dla organizacji imprez o charakterze okolicznościowym (przede wszystkim wesel).

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał skargi za nieuzasadnione i je oddalił. Mając na względzie wskazany przedmiot sporu wyjaśnił, iż przez użyte w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie działalności gospodarczej, rozumie się działalność gospodarczą, o której mowa w art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jako że ustawa o samorządzie gminnym nie zawiera własnej definicji działalności gospodarczej. W świetle tego artykułu działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Z przytoczonej definicji wynika, że dla uznania określonej działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne spełnienie warunku zarobkowego charakteru działalności, oraz warunku prowadzenia jej w sposób zorganizowany i ciągły. Zarobkowy charakter działalności gospodarczej oznacza, że zamiarem (celem) jej podjęcia jest osiągnięcie zysku, a wiec nadwyżki przychodów nad stratami. O zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia (cel). Działalność pozbawiona tego aspektu jest działalnością charytatywną, społeczną, kulturalną i inną, określaną mianem non profit. Także w przypadku wymogu ciągłości działalności gospodarczej, wprowadzonego celem wyłączenia z definicji działalności gospodarczej czynności jednorazowych, istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu, a nie konieczność wykonywania danej działalności bez przerwy. Podkreślić należy też, że tak rozumiana działalność gospodarcza jest faktem, kategorią o charakterze obiektywnym i że nie konstytuuje jej w związku z tym wpis bądź jego brak do odpowiedniego rejestru

 Zdaniem sądu „wykorzystywanie mienia gminy” do prowadzenia tak rozumianej działalności gospodarczej (zarządzania taką działalnością), należy odnosić do wszelkich przypadków korzystania z mienia komunalnego gminy w ramach prowadzonej działalności, bez względu na to, czy owo wykorzystywanie ma podstawę prawną czy też nie, jest stałe, okresowe czy nawet jednorazowe, odpłatne czy też nie, ma charakter bezpośredni czy pośredni, a także bez względu na to czy z prowadzonej działalności rady uzyskuje dochód lub inne korzyści osobiste czy też nie.

Odnosząc poczynione uwagi do przedmiotu sprawy sąd stwierdził, że skarżący jako radny Rady Gminy B. i członek Zarządu OSP w T., pełniący funkcję jej Wiceprezesa - Naczelnika, zarządzał prowadzoną przez OSP w formie stowarzyszenia działalnością, polegającą na wynajmowaniu w celu organizowania imprez okolicznościowych mienia komunalnego gminy w postaci sali budynku remizy, a więc działalnością gospodarczą we wskazanym powyżej rozumieniu, wyczerpując tym samym wszystkie przesłanki ustanowionego w 24f ust.1 ustawy o samorządzie gminnym zakazu.

Zdaniem Sądu, działalność OSP polegająca na wynajmowaniu sali budynku remizy, będącego własność Gminy B. i mieniem gminy, do organizowania imprez okolicznościowych, za który to wynajem pobierane były opłaty pieniężne, stanowi działalność gospodarczą prowadzoną z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, o której mowa w ar. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Działalność ta bowiem ma charakter zarobkowy, ciągły i zorganizowany oraz oparta jest na wykorzystywaniu do jej prowadzenia mienia komunalnego gminy. O zarobkowym charakterze tej działalności świadczy fakt, że OSP z tytułu udostępnia sali remizy uzyskiwało określone korzyści, pobierało określone środki pieniężne. Działania OSP w tym zakresie nie miały charakteru bezpłatnego, charytatywnego czy kulturalnego. Ich immanentną cechą było pobieranie z tego tytułu od innym podmiotów środków pieniężnych. Dalsze dysponowanie przez OSP tymi środkami pieniężnymi, nie ma żadnego znaczenia dla oceny, że istotą tych działań było odpłatne udostępnianie sali remizy innym podmiotem w celu organizowania w niej imprez okolicznościowych (wesel, przyjęć, styp itp.). Istotne jest także, że tego typu działania OSP miały charakter powtarzalny i w zakresie, w jakim było to konieczne zorganizowany, a także to, że podejmowała je nie Gmina B., lecz OSP, jako stowarzyszenie, będące osobą prawną. Były one więc, wbrew twierdzeniom skarżącego, podejmowane w imieniu i na rachunek OSP, a nie Gminy B. Takie samo stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 grudnia 2010 r.(II OSK 2055/10) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 20 maja 2014 r., (II SA/Bd 303/14).

Dodatkowe informacje

  • Autor Dariusz P. Kała
  • Data dodania środa, 10 maj 2017
  • Tytuł publikacji Mandat radnego a członkostwo w zarządzie OSP
  • Rok wydania 2014-11
  • Rodzaj dokumentu artykuł
Czytany 3071 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ