Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.2), oraz na cele religijne. Miejsca publiczne to miejsca ogólnodostępne, a w szczególności ulice, place, parki i cmentarze.

OSP może prowadzić zbiórkę na takie cele jak np.: wypoczynek dzieci i młodzieży, wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej, porządek i bezpieczeństwo publiczne, obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ratownictwo i ochrona ludności, pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą.

Uprawnionym do prowadzenia zbiórki publicznej, zwanym dalej „organizatorem zbiórki”, jest m.in. organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, czyli m.in. OSP oraz komitet społeczny powołany w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.

Zbiórka publiczna może zostać przeprowadzona po jej zgłoszeniu przez organizatora zbiórki(OSP) i zamieszczeniu informacji o zgłoszeniu przez Ministra Administracji i Cyfryzacji(MAC) na ogólnopolskim elektronicznym portalu zbiórek publicznych, zwanym dalej „portalem zbiórek publicznych”. Zgłoszenie zbiórki publicznej jest dokonywane przy użyciu formularza elektronicznego na stronie www.zbiórki.gov.pl. Administratorem portalu zbiórek publicznych jest MAC. Jest to istotna zmiana w porównaniu z dotychczasowym stanem prawnym, kiedy o zgodę na przeprowadzenie zbiórki publicznej występowało się do organów wykonawczych samorządu terytorialnego w formie papierowej. Także obecnie  dopuszcza się możliwość zgłoszenia zbiórki publicznej w postaci papierowej. Organizator zbiórki wypełnia zgłoszenie zbiórki publicznej i doręcza je MAC. Zgłoszenie zbiórki publicznej dokonane w postaci papierowej osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki(w przypadku OSP – Prezes OSP) opatruje własnoręcznym podpisem.

W tym samym czasie organizator zbiórki może prowadzić więcej niż jedną zbiórkę publiczną. Zgłoszenie zbiórki publicznej zawiera w szczególności:

1) cel zbiórki publicznej,

2) dane organizatora zbiórki:

a) nazwę podmiotu, oznaczenie siedziby oraz numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON - w przypadku OSP,

b) imiona i nazwiska członków komitetu społecznego, ich adresy zamieszkania, numery PESEL, a w przypadku gdy członek komitetu nie ma numeru PESEL, serię i numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość - w przypadku organizatora, o którym mowa w art. 3 pkt 3 u.o.z.p.,

3) dane, w zakresie określonym w pkt 2 lit. b, osoby uprawnionej do reprezentowania organizatora zbiórki,

4) sposób prowadzenia zbiórki publicznej,

5) miejsce prowadzenia zbiórki publicznej,

6) termin rozpoczęcia i termin zakończenia zbiórki publicznej,

7) przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki, które zostaną pokryte z zebranych ofiar.

Zgłoszenie zbiórki publicznej dokonywane w postaci elektronicznej osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki opatruje bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Wzór zgłoszenia zbiórki publicznej udostępnia się nieodpłatnie na portalu zbiórek publicznych. W przypadku gdy organizator zbiórki jest reprezentowany przez pełnomocnika, do zgłoszenia zbiórki publicznej dołącza się oryginał albo kopię pełnomocnictwa.

Informację o zgłoszeniu zbiórki publicznej zamieszcza na portalu zbiórek publicznych MAC, po zweryfikowaniu poprawności wypełnienia pól obowiązkowych zgłoszenia, w terminie:

1) 3 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia w postaci elektronicznej albo

2) 7 dni roboczych od dnia otrzymania zgłoszenia w postaci papierowej.

Informacja o zgłoszeniu zbiórki publicznej zamieszczona na portalu zbiórek publicznych zawiera:

1) numer zbiórki publicznej,

2) dane organizatora zbiórki:

a) nazwę podmiotu, oznaczenie siedziby oraz numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON - w przypadku OSP,

b) imiona i nazwiska oraz miejsca zamieszkania członków komitetu społecznego - w przypadku organizatora, o którym mowa w art. 3 pkt 3 u.o.z.p.,

3) cel zbiórki publicznej,

4) sposób prowadzenia zbiórki publicznej,

5) miejsce prowadzenia zbiórki publicznej,

6) termin rozpoczęcia i zakończenia zbiórki publicznej,

7) przewidywane koszty niezbędne do zorganizowania i przeprowadzenia zbiórki publicznej, które zostaną pokryte z zebranych ofiar. Informacja o zgłoszeniu zbiórki publicznej może zawierać również inne informacje zawarte w zgłoszeniu zbiórki publicznej, z wyłączeniem danych osobowych.

W przypadku konieczności zmiany danych zawartych w zgłoszeniu zbiórki publicznej organizator zbiórki informuje MAC o zmianach, doręczając zaktualizowane zgłoszenie zbiórki publicznej w postaci elektronicznej albo papierowej w terminie 30 dni od dnia, w którym zmiana nastąpiła.

Zmiana celu zbiórki publicznej jest możliwa, jeżeli cel podany w zgłoszeniu został osiągnięty lub ze względów obiektywnych nie może być dalej realizowany, o ile realizacja nowo zgłoszonego celu pozostaje w zakresie tych samych zadań ze sfery zadań publicznych, określonych w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub pozostaje w zakresie celów religijnych. MAC zamieszcza informację o zgłoszeniu zmiany danych na portalu zbiórek publicznych.

W przypadku gdy zgłoszenie zostało wypełnione w sposób nieprawidłowy lub w przypadku gdy do zgłoszenia nie dołączono aktu założycielskiego MAC niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 3 dni roboczych od daty wpływu zgłoszenia dla zgłoszeń dokonanych w postaci elektronicznej i nie później niż w terminie 7 dni roboczych od daty wpływu zgłoszenia dla zgłoszeń dokonanych w postaci papierowej, wzywa zgłaszającego zbiórkę publiczną do uzupełnienia braków zgłoszenia w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje pozostawienie zgłoszenia bez rozpoznania.

Termin zamieszczenia informacji o zbiórce na stronie internetowej biegnie od dnia otrzymania uzupełnionego zgłoszenia.

MAC odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, zamieszczenia informacji o zgłoszeniu zbiórki publicznej na portalu zbiórek publicznych, gdy:

1) wskazany w zgłoszeniu cel zbiórki publicznej jest niezgodny z prawem lub wykracza poza sferę zadań publicznych, określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, albo nie jest celem religijnym, a w przypadku komitetu społecznego - również jest niezgodny z celem, w jakim komitet został powołany,

2) do dnia wpływu zgłoszenia zbiórki publicznej, sprawozdanie z poprzedniej zbiórki publicznej, nie zostało zamieszczone na portalu zbiórek publicznych, pomimo upływu właściwego terminu. Decyzja o odmowie zamieszczenia informacji o zgłoszeniu zbiórki publicznej na portalu zbiórek publicznych jest wydawana w terminie 3 dni roboczych dla zgłoszeń dokonanych w postaci elektronicznej i w terminie 7 dni roboczych dla zgłoszeń dokonanych w postaci papierowej.

MAC odmawia, w drodze decyzji administracyjnej, zamieszczenia informacji o zgłoszeniu zbiórki publicznej na portalu zbiórek publicznych, gdy:

1) wskazany w zgłoszeniu cel zbiórki publicznej jest niezgodny z prawem lub wykracza poza sferę zadań publicznych, określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, albo nie jest celem religijnym, a w przypadku komitetu społecznego - również jest niezgodny z celem, w jakim komitet został powołany;

2) do dnia wpływu zgłoszenia zbiórki publicznej, sprawozdanie z poprzedniej zbiórki publicznej nie zostało zamieszczone na portalu zbiórek publicznych, pomimo upływu właściwego terminu. Decyzja o odmowie zamieszczenia informacji o zgłoszeniu zbiórki publicznej na portalu zbiórek publicznych jest wydawana w terminie 3 dni roboczych dla zgłoszeń dokonanych w postaci elektronicznej i w terminie 7 dni roboczych dla zgłoszeń dokonanych w postaci papierowej.

Organizator zbiórki(OSP) sporządza i doręcza MAC w celu zamieszczenia na portalu zbiórek publicznych sprawozdania:

1) z przeprowadzonej zbiórki publicznej, z podaniem wartości i rodzaju zebranych ofiar - w ciągu 30 dni od zakończenia zbiórki publicznej,

2) ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar.

Sprawozdanie ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar należy przesłać:

1) w terminie 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego w przypadku OSP, a jeżeli ofiary w tym terminie nie zostaną rozdysponowane, również w terminie 3 miesięcy od zakończenia każdego roku obrotowego do momentu rozdysponowania zebranych ofiar,

2) w terminie 30 dni od zakończenia 12-miesięcznego okresu od zakończenia zbiórki publicznej, a w przypadku gdy ofiary w tym terminie nie zostaną rozdysponowane, również w terminie 30 dni od zakończenia każdego kolejnego 12-miesięcznego okresu, aż do momentu rozdysponowania zebranych ofiar - w przypadku komitetów społecznych.

Sprawozdania są zamieszczane na portalu zbiórek publicznych w postaci dokumentu elektronicznego, z wykorzystaniem formularza elektronicznego udostępnionego nieodpłatnie przez MAC. Dopuszcza się również możliwość przesłania sprawozdania w postaci papierowej. Sprawozdania sporządzone w postaci elektronicznej osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki opatruje bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Sprawozdania sporządzone w postaci papierowej opatruje własnoręcznym podpisem osoba uprawniona do reprezentowania organizatora zbiórki.

W przypadku gdy sprawozdanie zawiera braki MAC niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 3 dni roboczych od daty wpływu sprawozdania dla sprawozdań sporządzonych w postaci elektronicznej i nie później niż w terminie 7 dni roboczych dla sprawozdań sporządzonych w postaci papierowej, wzywa organizatora zbiórki do uzupełnienia braków sprawozdania w terminie 14 dni z pouczeniem, że nieusunięcie braków spowoduje niezamieszczenie przesłanego sprawozdania na portalu zbiórek publicznych.

MAC określił, w drodze rozporządzenia: 1) wzór aktu założycielskiego, 2) wzór zgłoszenia zbiórki publicznej, 3) wzory sprawozdań - mając na uwadze potrzebę zapewnienia jednolitości i przejrzystości składanych dokumentów, a także uwzględniając potrzebę zidentyfikowania osób powołujących komitet społeczny, zakres niezbędnych danych zawartych w zgłoszeniu oraz zapewnienie obywatelom niezbędnego zakresu informacji dotyczących zarówno organizatora zbiórki, jak i wartości i rodzaju zebranych ofiar i sposobu ich rozdysponowania(Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie wzorów dokumentów dotyczących zbiórek publicznych z dnia 9 czerwca 2014 r. - Dz. U. z 2014 r. poz. 833).

Zgodnie z art. 56 Kodeksu wykroczeń kto bez wymaganego zgłoszenia zbiórki publicznej lub niezgodnie ze zgłoszeniem zbiórki publicznej organizuje lub przeprowadza publiczną zbiórkę ofiar, podlega karze grzywny. Podżeganie i pomocnictwo są karalne. Można orzec przepadek przedmiotów uzyskanych ze zbiórki publicznej przeprowadzonej niezgodnie ze zgłoszeniem, orzeka się zaś ich przepadek, gdy zbiórkę publiczną przeprowadzono bez zgłoszenia. Można orzec przepadek przedmiotów uzyskanych ze zbiórki przeprowadzonej bez wymaganego zgłoszenia lub niezgodnie ze zgłoszeniem także wtedy, gdy zostały one przekazane przez sprawcę innej osobie lub instytucji, jak i przepadek pieniędzy uzyskanych za zebrane ofiary w naturze i rzeczy nabytych za uzyskane ze zbiórki publicznej pieniądze. Przedmioty, co do których orzeczono przepadek, należy przekazać instytucji pomocy społecznej lub instytucji kultury.