W świetle tego przepisu wolontariusz mogą wykonywać świadczenia na rzecz Ochotniczych Straży Pożarnych, bowiem OSP można zaliczyć do organizacji pozarządowych w rozumieniu powyższej ustawy. W świetle art. 3 ust. 2 u.p.p.w. organizacjami pozarządowymi są niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia. OSP można zaliczyć do organizacji pozarządowych (Non-governmental organizations – skrót NGO), tzw.
trzeciego sektora. De facto OSP są podmiotami o charakterze prywatnoprawnym, które działają w interesie publicznym (zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej), ale mogą też działać w interesie prywatnym. OSP nie zalicza się do sektora finansów publicznych oraz nie działa w celu osiągnięcia zysku. Dochody uzyskiwane przez OSP np. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie można uznać za zyski, gdyż zgodnie z prawem muszą one być przeznaczane na działalność statutową.
Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz OSP w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego.
Zgodnie ze statutem wzorcowym OSP, jej działalność statutowa obejmuje:
1) prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną, organami samorządowymi i innymi podmiotami,
2) udział w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska oraz innych klęsk i zdarzeń,
3) informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi,
4) rozwijanie wśród członków ochotniczej straży pożarnej kultury fizycznej i sportu oraz prowadzenia działalności kulturalno-oświatowej i rozrywkowej,
5) wykonywanie innych zadań wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej oraz statutu,
6) działania na rzecz ochrony środowiska. W zależności od lokalizacji OSP i specyfiki działania, może ona także do swojego statutu wpisać inne cele.
Wolontariusz mogą więc np. brać udział w działaniach ratowniczych, pomagać w przeprowadzaniu zbiórek publicznych, organizowaniu uroczystość kulturalnych, imprez sportowych, działań edukacyjnych, kolonii dla młodzieży, prowadzeniu spraw administracyjnych OSP itd.
Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe(w tym przez OSP) w sferze zadań publicznych określonych w u.p.p.w. Sfera zadań publicznych została określona w art. 4 ust. 1 u.p.p.w.
Wolontariusz powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń, jeżeli obowiązek posiadania takich kwalifikacji i spełniania stosownych wymagań wynika z odrębnych przepisów.
Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonych w porozumieniu z OSP. Porozumienie powinno zawierać postanowienie o możliwości jego rozwiązania. Na żądanie wolontariusza OSP jest obowiązana potwierdzić na piśmie treść porozumienia, a także wydać pisemne zaświadczenie o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza, w tym o zakresie wykonywanych świadczeń. Na prośbę wolontariusza OSP może przedłożyć pisemną opinię o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza. Jeżeli świadczenie wolontariusza wykonywane jest przez okres dłuższy niż 30 dni, porozumienie powinno być sporządzone na piśmie. Do porozumień zawieranych między korzystającym a wolontariuszem w zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
OSP ma obowiązek:
1) informować wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami,
2) zapewnić wolontariuszowi, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania przez niego świadczeń, w tym - w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem - odpowiednie środki ochrony indywidualnej,
3) pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, koszty podróży służbowych i diet.
OSP może pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, także inne niezbędne koszty ponoszone przez wolontariusza, związane z wykonywaniem świadczeń na rzecz OSP. OSP może pokrywać koszty szkoleń wolontariuszy w zakresie wykonywanych przez nich świadczeń określonych w zawieranym porozumieniu. Wolontariusz może, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zwolnić OSP w całości lub w części z obowiązków finansowania kosztów podróży służbowych i diet.
Wolontariuszowi mogą przysługiwać świadczenia zdrowotne na zasadach przewidzianych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń na rzecz OSP, na podstawie odrębnych przepisów, przy czym wolontariuszowi, który wykonuje świadczenia przez okres nie dłuższy niż 30 dni, OSP zobowiązany jest zapewnić ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków. Jeżeli porozumienie zawarte między OSP a wolontariuszem dotyczy delegowania wolontariusza do wykonywania świadczeń na terytorium innego państwa, na obszarze którego trwa konflikt zbrojny, wystąpiła klęska żywiołowa lub katastrofa naturalna, korzystający jest obowiązany zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz ubezpieczenie kosztów leczenia podczas pobytu za granicą, jeżeli kosztów tych nie pokrywa się z innego tytułu, w szczególności na podstawie przepisów o koordynacji, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wówczas wolontariuszowi nie przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń na podstawie odrębnych przepisów.
Jeżeli delegowanie wolontariusza do wykonywania świadczeń na terytorium innego państwa ma miejsce w warunkach innych niż wskazane wyżej OSP może zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz ubezpieczenie kosztów leczenia podczas pobytu za granicą, jeżeli kosztów tych nie pokrywa się z innego tytułu, w szczególności na podstawie przepisów o koordynacji, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wówczas wolontariuszowi nie przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń na podstawie odrębnych przepisów.
OSP może zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, w zakresie wykonywanych świadczeń. OSP ma obowiązek poinformować wolontariusza o przysługujących mu prawach i ciążących obowiązkach oraz zapewnić dostępność tych informacji.
Wartość świadczenia wolontariusza nie stanowi darowizny na rzecz OSP w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego oraz przepisów podatkowych.
Osoba, która ma status członka OSP może także być jednocześnie wolontariuszem w innej OSP.
