Prosimy o wyjaśnienie sprawy odnośnie kierowcy samochodu pożarniczego. Czy kierowca posiadający prawo jazdy kat. C i pozwolenie na prowadzenie pojazdu uprzywilejowanego (badania lekarskie i psychotechniczne) nie posiadający kursu podstawowego strażaków ochotników, może zawieźć strażaków na miejsce zdarzenia nie biorąc w nim bezpośredniego udziału? Komendant powiatowy twierdzi, że dopóki kierowca nie ukończy podstawowego kursu dla strażaków - ratowników nie może wyjeżdżać do zdarzeń.

Mam umowę o pracę w gminie na czas nieokreślony jako kierowca pojazdów uprzywilejowanych. Wójt wpisał moje stanowisko pracy do wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace o szczególnym charakterze. inspektor pracy po kontroli stwierdził że wyjazdy w OSP nie są tak częste jak np. w PSP lub w pogotowiu i kierowców OSP nie powinno się zaliczać do stanowisk pracy, na których są wykonywane prace o szczególnym charakterze. Czy inspektor ma prawo kwestionować stanowisko wójta?

Ochotnicze Straże Pożarne często w swojej działalności wykorzystują  herb gminy. Zamieszczają go na remizach, ubraniach, samochodach, sztandarach, materiałach reklamowych itp. Powszechność tych praktyk skłania do refleksji czy są to działania zgodne z prawem.

        Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. z 1978 r., Nr 31, poz. 130 z późn. zm. – dalej jako u.o.m.) ustanawianie i używanie odznak i mundurów odbywa się z zachowaniem przepisów niniejszej ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 u.o.m  herby miast lub województw mogą być odznakami, chociażby byłyby powszechnie używane, jeżeli sposób ich sporządzenia i używania wskazuje na to, że mają służyć celom organizacyjnym, stanowiąc oznaczenie organizacji społecznej lub spółdzielczej albo innej jednostki organizacyjnej bądź przynależności do takiej organizacji lub jednostki organizacyjnej.

Zarząd OSP zamierza wystąpić z wnioskiem o sfinansowanie z funduszu sołeckiego zakupu 3 okien, 2 drzwi wejściowych do remizy i 3 grzejników, które zostałyby zamontowane w części remizy użyczonej gminie. Właścicielem remizy jest OSP. OSP podpisało z gminą umowę użyczenia części pomieszczeń w remizie. Gmina płaci jedynie za zużywane media(woda, prąd, gaz, telefon). Gmina odmawia pokrycia tych zakupów powołując się na art. 44 u.ppoż. i twierdząc, że koszty te powinna pokryć OSP z środków będących jej własnością, a nie z funduszu sołeckiego. Czy gmina ma rację? Jaką umowę mogłaby zawrzeć OSP, aby była ona dla niej korzystniejsza?

Od kilku lat w uchwale budżetowej ustalano kwotę dotacji dla poszczególnej OSP na utrzymanie gotowości bojowej. Gmina jedynie sama ubezpieczała strażaków i wypłacała ekwiwalenty za udział w działaniach ratowniczych i szkoleniach pożarniczych. Stosownie do uchwały rady gminy, OSP podpisywały umowę o przekazaniu dotacji na konto bankowe OSP, a ta samodzielnie dysponowała przyznaną kwotą. Szczegółowe rozliczenie o wydawanych środkach zgodnie z podpisywaną umową OSP rozliczała się po zakończeniu roku budżetowego. W nowym roku budżetowym, nowy radca prawny w gminie nie wyraził zgody na podpisanie umów twierdząc, iż gmina nie może przekazywać środków pieniężnych dla OSP, lecz sama musi dysponować środkami. W jakim trybie gmina może przekazywać środki pieniężne dla OSP i czy może przekazywać je na konto?

Czy jeżeli nie byłem delegowany na zwyczajnym walnym zebraniu członków OSP na zjazd gminny i do zarządu gminnego, to czy mogę być komendantem gminnym ZOSP RP i delegatem na zjazd oddziału powiatowego oraz członkiem zarządu oddziału powiatowego ZOSP RP? Czy osoba jako delegat na kolejne szczeble ZOSP RP może zostać wybrana na sprawozdawczym walnym zebraniu członków OSP, czy tylko na zwyczajnym?

       Zgodnie z § 63 ust. 1 Statutu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej(odpis z dnia 8 kwietnia 2008 r.) oraz punktem I Załącznika nr 1 do uchwały nr 137/24/2005 r. Prezydium ZG ZOSP RP z dnia 20.10.2005 r. zmienionej uchwałą nr 139/18/2010 z dn. 25.02.2010 komendant gminny ZOSP RP wchodzi w skład prezydium zarządu oddziału gminnego Związku i jest wybierany do tego grona przez zarząd oddziału gminnego spośród członków tego zarządu. Komendant gminny Związku jest więc członkiem zarządu oddziału gminnego.

      Zgodnie z art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej(tekst jednolity – Dz. U. z 2009 r., Nr 178, poz. 1380 z późn. zm. – dalej jako u.ppoż.) członek ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny. Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały.

Rada gminy ma prawny obowiązek podjęcia uchwały w sprawie wysokości ekwiwalentu.  Taki obowiązek został potwierdzony jednolicie w orzecznictwie sądów. „Uchwała podjęta na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej ma swoją podstawę w przepisie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, jej wydanie jest obowiązkowe(…). Zawarta w uchwale norma nakłada obowiązek na gminę (z której budżetu ekwiwalent jest wypłacany) i stwarza uprawnienie po stronie wypełniających dyspozycję art. 28 ust. 1 ustawy (prawo do otrzymania ekwiwalentu). Stanowi ona dla członków OSP podstawę do występowania z roszczeniem do gminy o wypłatę ekwiwalentu

Chciałbym się spytać czy jeżeli ktoś wulgarnymi słowami w miejscu publicznym obraża grupę strażaków niebędących podczas działań (spotkanie na przysłowiowym podwórku) podlega karze z art. 212 kodeksu karnego, gdzie możemy daną osobę oskarżyć za obrazę jako instytucja lub zrzeszenie czy podchodzi pod art 216 kodeksu karnego gdzie trzeba go skarżyć jako osoba prywatna? Chcieli byśmy zaskarżyć osobę jako OSP, ale czy można? Gdyby to było podczas działań nie ma problemu, w takim momencie jesteśmy funkcjonariuszami publicznymi ale na spotkaniu przyjacielskim „pod blokiem”....?

Od wielu lat w środowisku strażaków i samorządowców trwa dyskusja, czy za udział w ćwiczeniach ratowniczych należy zapłacić ekwiwalent pieniężny. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w precedensowym wyroku z dnia 1 lipca 2014 r.(IV SA/Wr 100/14) dopuścił płacenie ekwiwalentu za udział członka OSP w ćwiczeniach ratowniczych.

        Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco: Rada Gminy Rudna podjęła uchwałę w dnia 23 grudnia 2013 r., (Nr XXIV/234/2013), w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego za udział członków Ochotniczej Straży Pożarnej w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. Mocą tej uchwały dokonano zmiany uchwały Rady Gminy Rudna z dnia 30 stycznia 2009 r. w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego za udział członków Ochotniczej Straży Pożarnej w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. W nowej uchwale z 2013 r. w § 1 dodano ust. 3 w brzmieniu: „Za każdą godzinę udziału w ćwiczeniach organizowanych przez Państwową Straż Pożarną lub Gminę Rudna w wysokości - 50 % stawki określonej w ust. 1”. Mocą ust. 3 wprowadzono zmianę, w efekcie której postanowiono o przyznawaniu ekwiwalentu za udział w ćwiczeniach organizowanych przez Państwową Straż Pożarną lub Gminę Rudna.

Kilku druhów odbyło w ubiegłym roku szkolenie podstawowe organizowane przez PSP w wymiarze  112 h. Urząd Gminy wypłacił im tylko za 77h twierdząc, że godzina lekcyjna trwa 45 minut. A przecież musieli jeszcze dojechać na własny koszt busem i dopiero w mieście MPK, co czasem zajmowało dodatkowo do 3h na dzień.  Więc 3x14= 42h+112h=154 h. Rada Gminy ustaliła stawkę ekwiwalentu 10zł/h i strażakom wypłacono jedynie po 770 zł na osobę. Czy gmina właściwie dokonała obliczenia czasu za szkolenie pożarnicze?

        Ekwiwalent stanowi równoważnik, odpowiednik wkładu wniesionego na rzecz ochrony przeciwpożarowej przez strażaka OSP uczestniczącego w działaniach ratowniczych lub szkoleniu, w postaci czasu, wysiłku, zdrowia. Ekwiwalent nie jest równoważnikiem utraconego wynagrodzenia(zob. wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2010 r., I OSK 1298/09, ONSAiWSA 2011, nr 5, poz. 100)