Tezy orzeczenia:
- Przepis ten pozwala na uchylenie bądź zmianę decyzji ostatecznej i stanowi odstępstwo od zasady trwałości decyzji ostatecznych uregulowanej w art. 16 K.p.a. W toku postępowania prowadzonego w trybie art. 155 K.p.a., które to postępowanie jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym, właściwy organ nie ma uprawnienia do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy, ale do zweryfikowania wydanej już decyzji ostatecznej tylko z jednego punktu widzenia, tj. czy uchyleniu lub zmianie decyzji na podstawie, której strona nabyła prawa nie sprzeciwiają się przepisy szczególne i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
- Podkreślić w tym miejscu należy, że instytucja, o której mowa w art. 155 K.p.a. może dotyczyć tylko takiego orzeczenia, które obowiązuje w dacie dokonywania zmiany, a więc oddziałuje w jakimkolwiek zakresie na sferę praw lub obowiązków adresatów decyzji. Wprawdzie ustawodawca nie zawarł w omawianym przepisie zastrzeżenia, iż decyzja uchylana lub zmieniana musi obowiązywać w dacie uchylania lub zmiany, jednakże nie budzi to wątpliwości, jednoznacznie wynika to z celu, jakiemu instytucja ta służy. Celem tym jest zniesienie, zawężenie, rozszerzenie lub zmodyfikowanie w inny sposób oddziaływania ostatecznej decyzji administracyjnej na sferę praw lub obowiązków jej adresatów, a o takim oddziaływaniu można mówić wyłącznie w odniesieniu do decyzji obowiązującej. Upływ zastrzeżonego terminu skutkuje bowiem brakiem możliwości zmiany takiej decyzji, bez względu na to, którego z elementów rozstrzygnięcia modyfikacja miałaby dotyczyć, tj. czy terminu, czy zakresu obowiązku (uprawnienia).Pogląd taki wyraził również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 września 2009 r., sygn. akt II OSK 1406/08 wskazując, że art. 155 K.p.a. nie znajduje zastosowania do decyzji terminowej, której ważność wygasła na skutek upływu terminu. Ma on zastosowanie jedynie do takich decyzji, które nie zostały jeszcze "skonsumowane".
- W niniejszej sprawie okres obowiązywania decyzji Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w K. z dnia [...] i [...] upłynął z dniem 31 grudnia 2016 r. Po tej dacie przestały one funkcjonować w obrocie prawnym. Jak już wskazano określenie w decyzji administracyjnej terminu jej ważności powoduje, że wygasa ona z upływem terminu na który została wydana, przestaje ona kształtować jakiekolwiek prawa i obowiązki administracyjne, czy też wywoływać dla jej adresatów jakiekolwiek inne skutki prawne. Bez znaczenia pozostaje fakt złożenia przez stronę skarżącą wniosku o zmianę decyzji przed upływem zawartego w niej terminu, umożliwiającego teoretycznie organowi pierwszej instancji zastosowanie art. 155 K.p.a. W wyroku z dnia 7 września 2009 r., sygn. akt II OSK 1406/08 Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że art. 155 K.p.a. jest przepisem prawa materialnego i stanowi podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia, data złożenia wniosku i tym samym data wszczęcia postępowania administracyjnego pozostaje bez wpływu na możliwość jego stosowania, a sam wniosek wywołując określone skutki procesowe nie zmienia materialnoprawnych przesłanek z tego przepisu wynikających. Do tych przesłanek należy pozostawanie decyzji w obiegu prawnym w chwili orzekania organu.
Skrócony stan faktyczny sprawy:
Decyzjami z dnia [...], nr [...] oraz z dnia [...], nr [...], po przeprowadzeniu czynności kontrolno-rozpoznawczych w budynkach Szpitala w K., Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w K. nakazał usunięcie w ustalonych terminach stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie przepisów ochrony przeciwpożarowej.
Wnioskiem z dnia 15 grudnia 2016 r., powołując się na ograniczone środki finansowe oraz wykonywanie prac przy pełnym obłożeniu sal i gabinetów specjalistycznych, Szpital w K. wystąpił do organu o zmianę terminów wykonania obowiązków zawartych w punktach 1, 13, 15, 26 decyzji z dnia [...] oraz w punktach 1, 3, 4 zawartych w decyzji z dnia [...] - do dnia 31 grudnia 2018 r.
Po rozpoznaniu powyższego wniosku Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w K. decyzją odmówił zmiany przedmiotowych decyzji w zakresie terminu wykonania nałożonych obowiązków.
W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż kierował się treścią regulacji art. 155 K.p.a., zgodnie z którym decyzja ostateczna na mocy, której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie, za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
Nie zgadzając się z opisanym rozstrzygnięciem Szpital w K. złożył odwołanie.
Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia [...], nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji.
Opisaną decyzję Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, Szpital w K. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie.
Szpital podkreślił, że nie uchyla się od wykonania nałożonych obowiązków i wykonał szereg prac na rzecz poprawy stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów szpitalnych. Natomiast do wykonania wszystkich zaleceń zawartych w decyzjach potrzeba jeszcze 3 mln zł, których na chwilę obecną nie jest w stanie zapewnić.
W odpowiedzi na skargę Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej nie znajdując podstaw do zmiany stanowiska zajętego w sprawie wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 5 października 2017 r. sprawy ze skargi Szpitala A. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w S. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji w części dotyczącej terminu wykonania obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej oddala skargę.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych