Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych nie wskazuje zakresu i zasad zabezpieczenia imprezy masowej przez ochotnicze straże pożarne. Przepisy które wskazują taki zakres i zasady to ustawa o ochronie przeciwpożarowej, rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie terenu działania jednostek ochrony przeciwpożarowej, okoliczności i warunków udziału tych jednostek w działaniach ratowniczych poza terenem własnego działania oraz zakresu, szczegółowych warunków i trybu zwrotu poniesionych przez nie kosztów^[2] wraz z rozporządzeniem^[3] częściowo zmieniającym to rozporządzenie oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 sierpnia 2009 r. w sprawie zakresu instrukcji postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej^[4].

Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej ochotnicze straże pożarne podczas imprezy masowej podejmują działania związane pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Inne miejscowe zagrożeniu to zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody nie będące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków. Ochotnicze straże pożarne nie mają obowiązku ochrony mienia uczestników imprezy masowej przed kradzieżą w postaci zabezpieczania np. parkingów samochodowych. Nie mają także obowiązku interwencji w przypadku zaistnienia bójki pomiędzy uczestnikami imprezy masowej. Do takich działań zobowiązane są w pierwszej kolejności służby porządkowe zapewnione przez organizatora imprezy masowej, a następnie inne podmioty zabezpieczające imprezę masową^[5].

OSP mają obowiązek uczestniczyć, na wezwanie Państwowej Straży Pożarnej, w działaniach ratowniczych związanych z imprezą masową poza terenem własnego działania. W takich przypadkach koszty związane z działaniami ratowniczymi są zwracane tym jednostkom z budżetu państwa.

Organizator imprezy masowej opracowuje instrukcję postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej.

Organizator imprezy masowej zapewnia także wyznaczenie dróg ewakuacyjnych oraz dróg umożliwiających dojazd pojazdom służb ratowniczych i Policji, sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne do zabezpieczenia imprezy masowej w zakresie działań ratowniczo-gaśniczych. Przepisy nie wskazują wprost jaki sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz jaki środki gaśnicze i w jakiej ilości zapewnia organizator. Należy jednak uznać, że powinny to być przynajmniej gaśnice. Organizator nie ma obowiązku zapewnienia wozów bojowych^[6].

Instrukcja postępowania w przypadku pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej zawiera m.in.: opis procedury postępowania służb porządkowych i informacyjnych w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, a w szczególności ich współpracę z jednostkami ochrony przeciwpożarowej, ze wskazaniem:

1. a) członka służby, która zawiadamia służby ratownicze i Policję,
2. b) służby wyznaczonej do gaszenia pożaru lub usuwania skutków innych miejscowych zagrożeń do czasu przybycia służb ratowniczych i Policji.

Regulacja ta wskazuje, że ochotnicze straże pożarne nie mają prawnego obowiązku być na miejscu imprezy masowej przed jej rozpoczęciem. Nie mają także obowiązku być na miejscu imprezy masowej w trakcie jej trwania, jeśli nie powstał pożar lub inne miejscowe zagrożenie. OSP pojawia się na imprezie masowej na wyraźne wezwanie członka służby porządkowej obsługującej organizatora imprezy masowej w przypadku wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia. Zanim przybędzie ochotnicza straż pożarna lub Państwowa Straż Pożarna, działania zmierzające do zwalczania pożaru lub innego miejscowego zagrożeniem podejmują służby zapewnione przez organizatora imprezy masowej. Ochotnicze straże pożarne nie mogą być zobligowane przez organizatora imprezy masowej ani przez organy władz samorządowych do przyjazdu na miejsce imprezy masowej przed jej rozpoczęciem lub w trakcie jej trwania, jeśli nie wystąpił pożar lub inne miejscowe zagrożenie. OSP nie mogą z tego tytułu ponieść jakiejkolwiek kary. W przypadku ograniczenia z tego powodu wypłaty ekwiwalentu przez gminę strażacy mogą wystąpić na drogę sądową. Z przepisów instrukcji wynika, że przyjazd OSP do zabezpieczenia imprezy masowej ma taki sam charakter jak przyjazd na wezwanie obywatela lub jakiejś instytucji w przypadku wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia. W związku z tym OSP nie podpisuje żadnych umów, ani z gminą, ani z organizatorem imprezy masowej, określających udział OSP w imprezie masowej^[7].

[1] Art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 62, poz. 504 z późn. zm.).

[2] Dz. U. z 1998 r., Nr 94, poz. 598.

[3] Dz. U. z 2000 r., nr 56, poz. 673.

[4] Dz. U. z 2009 r., Nr 135, poz. 1113.

[5] Por. D. P. Kała, Udział ochotniczych straży pożarnych w zabezpieczaniu imprez masowych, „Strażak” 2011, nr 1, s. 54.

[6] Por. D.P. Kała, Udział ochotniczych…, s. 54.

[7] Por. D.P. Kała, Udział ochotniczych…, s. 54.