Tezy orzeczenia:

1. Na podstawie art. 190 P.p.s.a. Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Oznacza to, że Wojewódzki Sąd Administracyjny, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania, nie ma całkowitej swobody przy wydawaniu nowego orzeczenia. Sąd ten może odstąpić od wykładni prawa zawartej w orzeczeniu NSA jedynie wówczas, gdy stan faktyczny sprawy, ustalony w wyniku ponownego jej rozpoznania, ulegnie tak zasadniczej zmianie, że do nowo ustalonego stanu faktycznego nie będą miały zastosowania przepisy wyjaśnione przez NSA (por. wyrok SN z 9 lipca 1998 r., I PKN 226/98, OSN 1999, nr 15, poz. 486). Wyjątek ten rozpoznawanej sprawy jednak nie dotyczy.

2. Służbę pożarniczą cechuje daleko idąca dyspozycyjność jej funkcjonariuszy, z racji niemożliwego zaplanowania szczególnie działań gaśniczo-ratowniczych, skoro działania te dotyczą zdarzeń nagłych i nieprzewidywalnych, a których skala może wymagać udziału wszystkich strażaków danej jednostki i to niezależnie od pory dnia i nocy. Z tego względu, oczywistym wymogiem służby pożarniczej jest gotowość jej pracowników do wykonywania zadań w każdym czasie i o każdej porze, co wymusza konieczność zamieszkiwania tych osób w pobliżu jednostki pełnienia służby, aby zapewnić uzyskanie gotowości wykonywania działań ratowniczo-gaśniczych w jak najkrótszym czasie. W tym właśnie celu, w omawianym art. 78 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej związano prawo otrzymania przez strażaka równoważnika pieniężnego z faktem nieposiadania przez niego lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej, aby strażak mógł zapewnić sobie we własnym zakresie zamieszkiwanie w pobliżu jednostki pełnienia służby, niezależnie od tego, czy posiada lokal mieszkalny poza miejscem pełnienia służby i poza miejscowością pobliską.

3. Omawiany równoważnik pieniężny nie stanowi zatem formy zaspokajania potrzeby mieszkaniowej strażaka gdy nie posiada on lokalu mieszkalnego, temu służy bowiem prawo do otrzymania pomocy finansowej. Natomiast o równoważnik pieniężny określony w art. 78 ust. 1 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej strażak może się ubiegać tyko wtedy, gdy nie posiada lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby albo w miejscowości pobliskiej tego miejsca.

4. Zdaniem sądu odwoławczego potrzeby mieszkaniowe strażaka mianowanego są zaspokojone wówczas, gdy funkcjonariusz posiada lokal mieszkalny, spełniający określone kryteria. Skarżący posiada tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego, jakim jest umowa najmu, ale sam fakt najmu lokalu nie jest jednoznaczny z tym, że skarżący nie posiada uprawnień do otrzymywania równoważnika pieniężnego za brak lokalu. Utrata tego uprawnienia nastąpi bowiem dopiero wtedy, gdy dany lokal będzie zaspokajał normy mieszkaniowe wyznaczone przez liczbę członków rodziny strażaka oraz ich uprawnienia wynikające z przepisów odrębnych. Organy obu instancji tych okoliczności nie wyjaśniły poprzestając na stwierdzeniu, że już sam fakt posiadania lokalu na podstawie umowy najmu, powoduje utratę przez strażaka prawa do równoważnika.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

     Komendant Państwowej Straży Pożarnej, postanowieniem z dnia [...] wznowił postępowanie administracyjne zakończone decyzjami ostatecznymi; z dnia [...] w sprawie przyznania P.Ł. równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego.

       Komendant Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia [...] uchylił własne [...] Wezwał też skarżącego do zwrotu nienależnie pobranego równoważnika za okres od dnia [...].

     W toku postępowania wyjaśniającego organ ustalił, że skarżący podał nieprawdziwe dane w oświadczeniach mieszkaniowych dotyczących lat [...] skutkiem czego nienależnie przyznano mu i wypłacono równoważnik za brak lokalu mieszkalnego za okres od dnia [...] P. Ł. posiadał tytuł prawny do lokalu zabezpieczającego jego potrzeby mieszkaniowe w miejscu pełnienia służby, tj. wynajęte mieszkanie, co zataił w swoich oświadczeniach mieszkaniowych. Zatem w niniejszej sprawie zaistniała przesłanka do uchylenia ostatecznych decyzji: z dnia [...] w drodze wznowienia postępowania administracyjnego, ponieważ nigdy nie istniały przesłanki przyznania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego za lata [...]

      Od powyższej decyzji odwołał się P. Ł., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Zdaniem skarżącego, decyzja została wydana z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, a zwłaszcza art. 78 poprzez błędne przyjęcie, że najem lokalu służącego skarżącemu dla zachowania gotowości do wykonywania działań ratowniczo – gaśniczych, jest posiadaniem lokalu, które pozbawia go prawa do równoważnika za brak lokalu mieszkalnego.

      Wojewódzki Komendant Państwowej Straży Pożarnej, po rozpoznaniu odwołania, decyzją z dnia[...], uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej zobowiązania P. Ł. do zwrotu nienależnie pobranego równoważnika pieniężnego i umorzył postępowanie w tym zakresie, natomiast w pozostałej części utrzymał ją w mocy.

      Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniósł P. Ł.,

      Wojewódzki Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia [...] sprawie [...]oddalił skargę P. Ł.

      Skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia [...] wniósł P. Ł.

      W odpowiedzi na skargę kasacyjną Komendant Państwowej Straży Pożarnej wniósł o jej oddalenie podnosząc, że zaskarżony wyrok jest zgodny z prawem.

    Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia [...], uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania oraz zasądził od organu na rzecz P. Ł. kwotę [...] tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

     Sąd I instancji zaprezentował dwa wykluczające się stanowiska, bo uznał, że wynajmowanie lokalu jako tymczasowej bazy noclegowej, nie mieści się w pojęciu posiadania prawa do lokalu mieszkalnego w rozumieniu art. 78 ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, a następnie wskazał, że skoro skarżący P. Ł. wynajmuje lokal mieszkalny w miejscowości pełnienia służby, to bez względu na charakter posiadania lokalu mieszkalnego, powinien być pozbawiony prawa do równoważnika za brak lokalu mieszkalnego. Zdaniem Sądu odwoławczego, wywody Sądu I instancji są lakoniczne i nie pozwalają zrozumieć przesłanek, którymi kierowano się podejmując rozstrzygnięcie w sprawie, ponadto nie odniesiono się w pełni do zarzutów skarżącego postawionych w skardze.

    Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 października 2012 r. sprawy ze skargi P. Ł. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie równoważnika pieniężnego z tytułu braku lokalu mieszkalnego I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] Nr [...], II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku, III. zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej na rzecz skarżącego P. Ł. kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych