Przyczyny zmiany dyrektywy
Celem dyrektywy 96/82/WE w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi (zwanej dyrektywą Seveso II) jest zapobieganie poważnym awariom związanym z dużymi ilościami substancji niebezpiecznych (lub ich mieszanin) wyszczególnionymi w załączniku I do tej dyrektywy oraz ograniczenie konsekwencji takich awarii dla ludzi i środowiska naturalnego. Do poziomów kontroli zastosowano podejście stopniowe – wraz ze wzrostem ilości substancji przepisy stają się bardziej rygorystyczne. Dyrektywa musi zostać zmieniona ze względu na zmiany w unijnym systemie klasyfikacji substancji niebezpiecznych, do których ma zastosowanie. W tej sytuacji w 2008 r. podjęto decyzję o rozpoczęciu szerzej zakrojonego przeglądu, ponieważ od momentu przyjęcia dyrektywy jej struktura i zawarte w niej podstawowe wymogi nie uległy zasadniczej zmianie. Chociaż przegląd wykazał, że obowiązujące przepisy spełniają zasadniczo swoje zadanie i nie są wymagane żadne istotne zmiany, zidentyfikowano kilka obszarów, w których należałoby wprowadzić ograniczone zmiany w celu wyjaśnienia i aktualizacji pewnych przepisów oraz usprawnienia wdrażania i wykonalności, przy jednoczesnym utrzymaniu lub nieznacznym zwiększeniu poziomu ochrony zdrowia i środowiska.
Procedura zmiany
21 grudnia 2010 roku Komisja Europejska przedstawiła wniosek w sprawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi(COM (2010)781). Następnego dnia wniosek został przekazany do Rady i Parlamentu Europejskiego gdzie obecnie jest przedmiotem prac legislacyjnych. Transpozycja dyrektywy do krajowego systemu prawnego będzie wymagała nowelizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 58, poz.535, z późn. zm.)
W związku z tym Departament Rozwoju Gospodarki Ministerstwa Gospodarki podjął prace nad przygotowaniem oceny skutków proponowanych zmian. Realizując wymogi procedur legislacyjnych oraz mając na uwadze tworzenie odpowiednich warunków do współpracy i wymiany informacji przy tworzeniu czytelnego otoczenia prawnego, wpływającego na prowadzenie działalności gospodarczej, Departament wysłał pod koniec lutego do przedstawicieli branży, których te przepisy będą bezpośrednio dotyczyć, ankietę. Departament zwraca się z propozycją przedstawienie uwag do dotychczasowych propozycji zmian załącznika I do dyrektywy oraz o podzielenie się doświadczeniami na temat ewentualnych problemów interpretacyjnych w zakresie dotychczasowych przepisów w/w rozporządzenia. Przedstawiciele branży mieli czas do 15 kwietnia na przesłanie ankiety wraz z odpowiedziami na zawarte w niej pytania.
Główne kierunki zmian
W znowelizowanej dyrektywie przewiduje się uproszczenie definicji „zakładu” i „operatora”, dodanie definicji różnych rodzajów zakładów objętych zakresem dyrektywy oraz definicji „społeczności” i „zainteresowanej społeczności”. Planuje się jasno zobligować zakłady do posiadania polityki zapobiegania poważnym awariom, która będzie współmierna do powstających zagrożeń. Zamierza się wprowadzić nowe przepisy wymagające, by polityka zapobiegania poważnym awariom była sporządzona na piśmie i przesyłana do właściwego organu, jak również by była aktualizowana co najmniej co pięć lat. W nowym artykule 9 podkreślono również konieczność wykazania w raporcie bezpieczeństwa uwzględnienia możliwych scenariuszy poważnych awarii. Podkreśla się, że system zarządzania bezpieczeństwem w szczególności jeśli dotyczy zakładu zwiększonego ryzyka, musi być współmierny do zagrożeń i ryzyka, gdyby taki był wymóg państwa członkowskiego. Utrzymuje się w mocy przepisy dotyczące okresowego aktualizowania raportu bezpieczeństwa, jednakże zawierają one wyraźne wymaganie by raport taki był przekazywany bez zwłoki właściwym organom. Zmiany w art. 13 ułatwią społeczności dostęp do właściwych informacji oraz zasięganie informacji w razie awarii. Właściwe organy będą ponadto mogły dzięki nim łatwiej monitorować dostępność i aktualność informacji. Planuje się też zwiększenie wymagań związanych z prawem społeczności wyrażenia opinii w pewnych sprawach związanych z planowaniem zagospodarowania przestrzennego, zmianami w istniejących zakładach, zewnętrznymi planami awaryjnymi.
