Inteligentniej znaczy bezpieczniej
Inteligentne Systemy Transportowe (ITS) to zaawansowane aplikacje, które – choć same w sobie są tylko nośnikami informacji – mają na celu świadczenie innowacyjnych usług związanych z różnymi rodzajami transportu i zarządzaniem ruchem oraz pozwalają na lepsze informowanie różnych użytkowników oraz zapewniają bezpieczniejsze, bardziej skoordynowane i „inteligentniejsze” korzystanie z sieci transportowych.
ITS łączą w sobie telekomunikację, elektronikę i technologie informatyczne z inżynierią transportu w celu planowania, projektowania, obsługi, utrzymywania i zarządzania systemami transportu. Zastosowanie technologii informatycznych i komunikacyjnych w sektorze transportu drogowego oraz jego interfejsów z innymi rodzajami transportu przyczynia się znacząco do poprawy oddziaływania na środowisko, efektywności, w tym efektywności energetycznej, bezpieczeństwa i ochrony transportu drogowego, w tym transportu towarów niebezpiecznych, bezpieczeństwa publicznego oraz mobilności pasażerów i towarów, przy jednoczesnym zapewnieniu funkcjonowania rynku wewnętrznego, jak również zwiększonych poziomów konkurencyjności i zatrudnienia. Aplikacje ITS powinny jednak pozostawać bez uszczerbku dla kwestii dotyczących bezpieczeństwa narodowego lub niezbędnych ze względu na wymogi obronności.
Działania prawne i sprawozdawcze w obszarze ITS
7 lipca 2010 r. wydano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40/UE w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu(Dz. Urz. UE 2010, L 207/1).
Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 27 lutego 2012 r. Państwa członkowskie przekazują Komisji Europejskiej do dnia 27 sierpnia 2011 r. sprawozdanie w sprawie ich krajowych działań i projektów dotyczących obszarów priorytetowych, a do dnia 27 sierpnia 2012 r. informacje dotyczące krajowych działań w zakresie ITS przewidzianych na kolejny okres pięciu lat.
Do obszarów priorytetowych zalicza się: optymalne wykorzystanie danych o drogach, ruchu i podróży, ciągłość usług ITS związanych z zarządzaniem ruchem i przewozami towarowymi, aplikacje ITS związane z bezpieczeństwem i ochroną ruchu drogowego, powiązanie pojazdu z infrastrukturą transportową.
Dokąd jedzie bezpieczeństwo na drogach?
W ostatnim dziesięcioleciu poprawiło się bezpieczeństwo na polskich drogach. Według statystyk Komendy Głównej Policji w 2000 r. wydarzyło się na polskich drogach nieco ponad 57 tysięcy wypadków drogowych, w których zginęło 6, 294 osób, a 71,638 osób zostało rannych. W 2008 r. wydarzyło się na polskich drogach nieco ponad 49 tysięcy wypadków, w których zginęło 5, 437 osób, a 62, 097 osób zostało rannych. Polska, obok takich krajów jak Litwa, Łotwa czy Grecja lideruje w statystykach dotyczących liczby ofiar śmiertelnych na 100 tyś. mieszkańców. Według specjalistów Banku Światowego, Polska wydaje rocznie około 10 mld dolarów w związku z wypadkami drogowymi. Są to koszty związane z opieką nad ofiarami wypadków, ubezpieczeniami i utraconą produktywnością i stanowią ok. 2 % PKB. Za główne przyczyny wypadków uznaje się nietrzeźwych kierowców, nadmierną prędkość oraz przestarzałe samochody.
Od 2009 r. mówiło się o przygotowaniu Strategii Rozwoju ITS w Polsce. Strategia taka nie powstała do dnia dzisiejszego. 10 maja 2011 r. Minister Infrastruktury skierował do konsultacji społecznych projekt Strategii Rozwoju Transportu do roku 2020. W ramach tejże strategii sformułowano paragraf poświęcony przyszłości ITS w Polsce. Uznaje się w nim, że wprowadzenie ITS w Polsce może przynieść: poprawę bezpieczeństwa o ok. 30 - 40%, zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska ok. 10%, zwiększenie efektywności działania transportu o ok. 20% (kosztów zarządzania taborem drogowym, kosztów utrzymania i renowacji nawierzchni, zużycia paliwa itp.), lepsze wykorzystanie infrastruktury (np. 20 – 25% zwiększenie przepustowości ulic), ułatwienie, a nawet umożliwienie integracji różnych rodzajów transportu oraz połączenia z innymi systemami (granice, bezpieczeństwo publiczne) z usprawnieniem ich działania, zwiększenie ogólnogospodarczych korzyści poszczególnych krajów i regionów.
