Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

1) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,

2) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia,

3) prowadzenie działań ratowniczych.

Ustawodawca nie mówi wprost o realizację jakich zadań związanych z ochroną przeciwpożarową chodzi, aby członek ochotniczej straży pożarnej mógł korzystać z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

Kodeks karny nie definiuje pojęcia funkcjonariusza publicznego. W doktrynie prawa uznaje się, że funkcjonariuszem publicznym jest osoba, która pełni funkcję związane z pewnym zakresem uprawnień i obowiązków związanych z realizacją zadań o charakterze publicznym^[3]. W pojęciu tym można by zmieścić członków ochotniczych straży pożarnych, którzy wykonują zadania publiczne związane z ochroną przeciwpożarową.

Kodeks karny enumeratywnie wymienia katalog funkcjonariuszy publicznych w art. 115 § 13. Zalicza się do nich: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, posła, senatora, radnego, posła do Parlamentu Europejskiego, sędziego, ławnika, prokuratora, funkcjonariusza finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusza, komornika, kuratora sądowego, syndyka, nadzorcę sądowego i zarządcę, osobę orzekającą w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, osobę będącą pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, osobę będącą pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, osobę zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej, funkcjonariusza organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej, osobę pełniąca czynną służbę wojskową, pracownika międzynarodowego trybunału karnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe.

Członkowie ochotniczej straży pożarnej korzystają z ochrony przed naruszeniem nietykalności cielesnej, zniewagą oraz czynną napaścią^[4].

Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia (art. 222 k.k.).

Kto, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli w wyniku czynnej napaści nastąpił skutek w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (art. 223 k.k.).

Kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli zniewagę wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia (art. 226 k.k).

[1] Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553); A.Marek, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2007, dostęp google books.

[2] Zob. A. Jankowska, Członek OSP funkcjonariuszem, „Strażak” 2004, nr 7.

[3] Por. A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2006, s. 612.

[4] Por. A. Marek, Prawo…, s. 105.