- koszty wyposażenia pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem, że szkolenie członków ochotniczej straży pożarnej, biorących bezpośrednio udział w działaniach ratowniczych prowadzi nieodpłatnie Państwowa Straż Pożarna,
- jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji,
- art. 221 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, albo w trybie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na zadania określone w tej ustawie, albo w trybie określonym przez organ stanowiący j.s.t. na inne zadania publiczne niż określone w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
W ocenie Kolegium RIO powyższe w istotny sposób naruszyło art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Wprawdzie, przepis art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej zezwala jednostkom samorządu terytorialnego a więc gminom, powiatom i województwom samorządowym na przekazywanie ochotniczym strażom pożarnym środków pieniężnych w formie dotacji celowej, a tym samym stanowi materialną podstawę prawną do udzielenia przez jednostkę samorządu terytorialnego dotacji celowej ochotniczej straży pożarnej to jednak, zdaniem Kolegium, gmina może udzielić dotacji celowej jedynie tej ochotniczej straży pożarnej wobec której ponosi koszty wymienione w art. 32 ust. 2 ustawy tj. koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej. Mając na uwadze, że z budżetu miasta M. nie są finansowane koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej Ochotniczych Straży Pożarnych w R., K. i Z. dlatego też, według Kolegium Rada Miasta M. nie była uprawniona do udzielenia ww. strażom dotacji celowej na zakup sprzętu przeciwpożarowego.
W skardze z 12 grudnia 2013 r. skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Rada Miasta M. wniosła o stwierdzenie nieważności Uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej z października 2012 r. Zaskarżonej uchwale zarzuciła naruszenie przepisu prawa materialnego przez błędna wykładnię art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej, poprzez błędne przyjęcie, że gmina może udzielić dotacji celowej dla ochotniczych straży pożarnych tylko w stosunku do tych, do których ponosi koszty wymienione w art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, a tym samym błędne uznanie, że Rada nie była uprawniona do udzielania dotacji celowej Ochotniczym Strażom Pożarnym w R., K. i Z., co stanowiło podstawę do wydania przez Kolegium RIO zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu skargi Rada podniosła, że treść art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej nie zawęża uprawnienia wskazanych jednostek samorządu terytorialnego do ich właściwości miejscowej. Przepis ten koreluje z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych a w szczególności z art. 219 ust. 2, który przewiduje, iż z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być udzielane dotacje przedmiotowe również innym podmiotom niż samorządowym zakładom budżetowym, o ile tak stanowią odrębne przepisy. Rada w zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, poprzez dodanie w art. 32 ustępu 3b, która weszła w życie w dniu 25 września 2008 r., upatruje zamiaru ustawodawcy umożliwienia innym jednostkom samorządu terytorialnego, poza gminami finansującymi OSP na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, przekazywania środków pieniężnych na rzecz Ochotniczych Straży Pożarnych, które pomagają w realizacji zadań własnych tych jednostek. Zawężenie kręgu uprawnionych do udzielenia dotacji, zdaniem skarżącej, stałoby w sprzeczności do art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę po rozpatrzeniu merytorycznych argumentów zawartych w stanowiskach obu stron, stając na stanowisku, iż skarga ta nie jest zasadna.
Sąd wyraził w wyroku pięć tez prawnych, z których trzy zasługują na aprobatę, a dwie należy ocenić krytycznie.
Należy się zgodzić z tezą sądu, że „rada miasta może w uchwale budżetowej zdecydować czy będzie finansować działające na jej obszarze ochotnicze straże pożarne tylko z wydatków budżetowych, czy także z udzielanych im dotacji celowych”.
Częściowo należy się zgodzić z tezą sądu, że „Dotacjami, o których mowa w art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej są dotacje celowe w rozumieniu art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, tj. dotacje udzielane na cele publiczne związane z realizacją zadań danej jednostki samorządowej”. Zgodzić się należy z poglądem, że dotacja o której mowa w art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej jest dotacją celową. Nie można natomiast zgodzić się z tą częścią tezy, według której dotacja, o której mowa w art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej jest dotacją celową udzielaną na cele publiczne związane z realizacją zadań danej jednostki samorządowej. Dotacja może być przeznaczona na finansowanie OSP w zakresie wyznaczonym przez art. 32 ust. 2-3 u.ppoż.
Wbrew stanowisku sądu należy uznać, że beneficjentem dotacji z art. 32 ust. 3b u.ppoż. jest ochotnicza straż pożarna jak wynika expressis verbis z tego przepisu i nie ma to żadnego związku z art. 221 ust. 1 ustawy o finansach publicznych i ustawą o pożytku publicznym i o wolontariacie.
Należy zgodzić się poglądem wyrażanym w doktrynie, że w zakresie trybu udzielenia dotacji nie ma zastosowania art. 221 ustawy o finansach publicznych. Zgodzić się należy z poglądem, że gmina chcąc przyznać OSP dotację na podstawie art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej powinna zaplanować dotację w budżecie a następnie zawrzeć umowę o dotację między zarządem jednostki samorządu terytorialnego a beneficjentem dotacji(OSP) na podstawie art. 250 ustawy o finansach publicznych. Także Regionalna Izba Obrachunkowa w Krakowie wskazała na konieczność zawierania takich umów(zob. Uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 4 sierpnia 2010 r., KI-411/202/10, Lex nr 726590).
Należy zgodzić się z tezą sądu, że „Sąd odnosząc się do argumentu skarżącej, iż ustawodawca dodając w ustawie o ochronie przeciwpożarowej art. 32 ust. 3b chciał umożliwić innym jednostkom samorządu terytorialnego, poza gminami finansującymi OSP na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, przekazywanie środków pieniężnych na rzecz OSP, stwierdza, że jest to pogląd błędny”.
