Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 lutego 2010 r., IV SA/Gl 619/09
Tezy orzeczenia:
Stosunek służbowy strażaka Państwowej Straży Pożarnej jest administracyjnym stosunkiem służbowym uregulowanym przepisami ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej. Przeto też, stosunek służbowy strażaka nie jest stosunkiem pracy, którego istotną cechą jest równorzędność stron. Cechą stosunku służbowego o charakterze administracyjno-prawnym jest to, że przełożony właściwy w sprawach osobowych jednostronnie i władczo kształtuje istotne składniki tego stosunku. Innymi słowy strażak jest funkcjonariuszem, nie świadczy on pracy, lecz służy. Jego stosunek służbowy cechuje się nierównością stron, podporządkowaniem i dyspozycyjnością. Stąd przyjąć należy, iż w ramach tego stosunku przełożony służbowy może władczo kształtować, w granicach obowiązującego prawa, sytuację prawną strażaka. Oczywistym zatem jest, że Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w S., ma prawo podejmować w zakresie swojej właściwości decyzje personalne dotyczące podległych mu strażaków.
Materialno-prawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi m.in. przepis art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (zwana dalej ustawą o PSP). Przepis ten określa kompetencje Komendanta Miejskiego do mianowania oraz miedzy innymi do przenoszenia na inne (w tym przypadku równorzędne) stanowisko służbowe strażaka. Powyższe nie oznacza jednak, że decyzja podjęta w przedmiocie przeniesienia na inne "równorzędne" stanowisko służbowe jest pozostawiona całkowitemu, swobodnemu uznaniu organu. Wobec braku kryteriów i przesłanek przeniesienia na inne "równorzędne" stanowisko służbowe, merytoryczne podstawy takiej decyzji wyznacza art. 7 k.p.a.. Stąd też organ zobowiązany jest przy tego typu decyzjach uznaniowych respektować słuszny interes strony i załatwić sprawę w sposób dla niej korzystny, jeśli nie sprzeciwia się temu interes społeczny. Ponadto decyzja taka powinna zawierać szczegółowe uzasadnienie wskazujące w szczególności, iż zachowane zostało kryterium równorzędności stanowisk. W niniejszej sprawie zaskarżona decyzja, a także poprzedzająca ją decyzja organu I instancji, wymagań tych w pełni nie spełniają. Omawiana ustawa choć kilkakrotnie posługuje się terminem "stanowisko równorzędne" nie zawiera definicji tego określenia. Stąd też celowym wydaje się po pierwsze sięgnięcie w tym zakresie do słownika języka polskiego. Termin "równorzędny" oznacza tamże "mający taką samą wartość, jakość jak ktoś inny lub coś innego". Skoro zatem ustawa o PSP posługuje się terminem "równorzędność stanowiska" bez bliższego uściślenia tego określenia, należy przyjąć, że w chodzi tamże o "równorzędność" danego stanowiska w pełnym tego słowa znaczeniu, a nie tylko o częściową (wycinkową) równorzędność np. w sensie wysokości uposażenia, czy maksymalnego stopnia służbowego. Bez żadnych ku temu wątpliwości skarżąca zajmowała uprzednio stanowisko kierownicze w Komendzie PSP w S., a to pełniła funkcję Kierownika Sekcji Organizacyjno – Kadrowej. Podlegała przy tym służbowo bezpośrednio Komendantowi Miejskiemu. Obecnie zaś jest Starszym Specjalistą w Wydziale Kwatermistrzowsko – Technicznym. Zatem podlega służbowo Naczelnikowi tej jednostki organizacyjnej, który z kolei podlega Zastępcy Komendanta Miejskiego, który podlega Komendantowi Miejskiemu PSP w S.. Powyższe wynika z załączonego przez skarżącą do akt sprawy schematu organizacyjnego Komendy PSP w S. Stąd też twierdzenia organów procedujących w sprawie, iż zajmowane obecnie przez skarżącą stanowisko jest "równorzędne" do uprzednio zajmowanego, gdyż zachodzi tu równorzędność pod względem maksymalnego stopnia służbowego jak i uposażenia jest nietrafne. Ta częściowa równorzędność nie pozwala bowiem na przyjęcie, iż zachodzi tutaj pełna (rzeczywista) równorzędność stanowisk, skoro uprzednie stanowisko było stanowiskiem kierowniczym (bezpośrednio podległym kierownikowi jednostki), a obecnie zajmowane stanowisko nie tylko nie jest stanowiskiem kierowniczym, lecz stanowiskiem tzw. "szeregowym", z kilkustopniową podległością kierownikowi jednostki. Przy tym należy zauważyć, iż organy orzekające w ogóle nie wypowiedziały się i porównały kwalifikacji zawodowych niezbędnych do zajmowania stanowiska Kierownika Sekcji Organizacyjno – Kadrowej i kwalifikacji wymaganych na nowym stanowisku starszego specjalisty, co również mogło być pomocne do oceny "równorzędności stanowisk". Skoro tak, to uprawnione jest twierdzenie, iż skarżąca w istocie została przeniesiona na niższe stanowisko służbowe, które jest tylko częściowo (połowicznie) równorzędne z poprzednio zajmowanym stanowiskiem, a mianowicie pod względem maksymalnego stopnia służbowego jak i uposażenia.
Przesłanki przeniesienia strażaka na niższe stanowisko służbowe określa art. 38 ust. 1 i 2 ustawy o PSP, przy czym w ust. 1 określono przesłanki obligatoryjne do przeniesienia na niższe stanowisko służbowe, a w ust. 2 przesłanki fakultatywne pozwalające przenieść funkcjonariusza na niższe stanowisko służbowe.
Co do zarzutów skarżącej odnośnie kwestii dotyczących pisma z dnia 16 czerwca 2009 r. tyczącego "powierzenia jej obowiązków" starszego specjalisty, należy wskazać, że ta kwestia pozostaje poza zakresem rozstrzygnięcia Sądu w przedmiotowej sprawie, które dotyczy decyzji w sprawie "przeniesienia na inne stanowisko służbowe". Można wszak na marginesie wskazać, iż Sąd nie podziela poglądu organów procedujących w sprawie, że w kwestii powierzenia obowiązków (art. 37a ustawy o PSP) nie wydaje się decyzji administracyjnej (patrz również wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2008 r. sygn. akt II SA/Wa 563/08 – zbiór orzeczeń LEX nr 515669, czy też inny wyrok tegoż Sądu z dnia 02 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Wa 2125/07 – dostępny w internetowej bazie CBOSA).
Trafny jest także zarzut skarżącej, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie spełnia w pełni wymogów stawianych przez art. 107 k.p.a. Podkreślić bowiem trzeba, że wbrew swym obowiązkom organ odwoławczy nie odniósł się konkretnie do wszystkich argumentów odwołania. Organ odwoławczy nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, a obowiązany jest ponownie rozstrzygnąć sprawę. Należy wskazać, że organ odwoławczy rozpoznaje sprawę ponownie merytorycznie w jej całokształcie. Oznacza to, że ma on obowiązek rozpoznać wszystkie żądania, wnioski i zarzuty strony oraz ustosunkować się do nich w uzasadnieniu swej decyzji. Wspomniane żądania, wnioski i zarzuty mogą być rzecz jasna zawarte także w złożonym przez stronę odwołaniu. Stąd obowiązkiem organu odwoławczego o podstawowym znaczeniu jest również przytoczenie w tym względzie treści odwołania oraz ustosunkowanie się do niego w uzasadnieniu wydanej decyzji. Brak podania w uzasadnieniu decyzji pełnych motywów rozstrzygnięcia uniemożliwia Sądowi poznania motywów takiego, a nie innego rozstrzygnięcia.
Skrócony stan faktyczny sprawy:
Decyzją Nr [...] z dnia [...] r. (w sprawie "przeniesienia na stanowisko służbowe") Komendant Miejski Państwowej Straży Pożarnej w S. działając na podstawie art. 32 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. Nr 12, poz. 68 z 2009 r. ze zm.) postanowił przenieść z dniem [...] r. kpt. M. C. ze stanowiska Kierownika Sekcji Organizacyjno-Kadrowej na stanowisko Starszego Specjalisty w Wydziale Kwatermistrzowsko Technicznym. Wskazał przy tym, że warunki wynagrodzenia pozostają bez zmian.
W uzasadnieniu podniesiono, że M. C. w dniu [...] r. została mianowana na stanowisko Kierownika Sekcji Organizacyjno- Kadrowej. W toku służby na tym stanowisku okazała się osobą konfliktową, a w dniu [...] r. odmówiła wykonania wydanego przez Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w S. polecenia służbowego wynikającego z realizacji Komunikatu nr [...], przesłanego przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w K.. Następnie zaś przedłożyła dane, które były niekompletne i źle obliczone, co nie pozwalało na rzetelną odpowiedź na w/wym. komunikat i konieczność zlecenia tych czynności innej osobie. Organ wskazał, że spowodowało to utratę zaufania do M. C., które to zaufanie na stanowisku kadrowym jest niezbędne. Podkreślono, że stanowisko Starszego Specjalisty, które obecnie zajmować będzie M. C. jest tak pod względem kwalifikacji, etatowym jak i wynagrodzenia równorzędne z dotychczas zajmowany stanowiskiem Kierownika Sekcji Organizacyjno - Kadrowej.
W odwołaniu od tej decyzji M. C. domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji.
Decyzją Nr [...] z dnia [...] r. [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 13 ust. 6 pkt 1, 32 ust. 1 pkt 3, art. 37a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009r. Nr 12, poz. 68 ze zm.) postanowił utrzymać zaskarżoną decyzję w mocy.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca M. C. domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz rozstrzygnięcia ją poprzedzającego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2010 r. sprawy ze skargi M.C. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w K. z dnia [...] nr [..] w przedmiocie funkcjonariuszy Straży Pożarnej 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Miejskiego Państwowej Straży Pożarnej w S. z dnia [...] Nr [...], 2) określa, ze zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
