Tezy orzeczenia:

1. Sporna pozostaje kwestia czy skarżący ponownie podejmując służbę w Państwowej Straży Pożarnej winien ponownie zostać mianowanym na stanowisko stażysty w służbie przygotowawczej. czy tez powinien on zostać mianowany na stanowisko zajmowane przed zwolnieniem ze służby tzn. młodszego ratownika z uwzględnieniem stopnia starszego strażaka i bez konieczności odbywania służby przygotowawczej. W przekonaniu sądu organy administracji słusznie uznały, iż Ł. D. ponownie podejmując służbę w państwowej Straży pożarnej winien odbyć służbę przygotowawczą na stanowisku stażysty w stopniu strażaka.

2. Analiza przepisu art.34 ust.1 ustawy z 24 sierpnia 1991r. wskazuje, iż każda osoba podejmująca służbę w Państwowej Straży Pożarnej jest mianowana strażakiem w służbie przygotowawczej. Z wymienionego przepisu nie wynika, iż obowiązek odbycia służby przygotowawczej dotyczy jedynie osoby podejmującej po raz pierwszy służbę w PSP. Nie ulega wątpliwości, iż gdyby ustawodawca chciał aby służbę przygotowawczą odbywała tylko osoba, która po raz pierwszy podejmuje służbę w PSP to inaczej sformułowałby przepis art.34 ust.1 ustawy. Skoro jednak z wymienionego przepisu nie wynika aby służbę przygotowawczą miały obowiązek odbywać tylko osoby podejmujące służbę w PSP po raz pierwszy to oznacza, iż art.34 ust.1 ustawy dotyczy wszystkich osób podejmujących służbę w PSP, także i tych, które w przeszłości odbyły już służbę przygotowawczą. Taka interpretacja przepisu art.34 ust.1 ustawy jest zgodna z celem służby przygotowawczej jakim jest właściwe przygotowanie do służby w PSP oraz ocena czy konkretna osoba ze względu na zdolności psycho-fizyczne nadaje się do tej służby. Okoliczność, iż dana osoba odbyła w przeszłości służbę przygotowawczą oznacza, iż w tamtym okresie została odpowiednio przygotowana do służby w PSP a jednocześnie oceniono, że ze względu na swoje cechy fizyczno-psychiczne nadaje się do służby. Od tamtego okresu do ponownego podjęcia służby mija pewien okres czasu i w tym okresie może ulec zmianie przebieg, charakter i wymagania w służbie PSP a jednocześnie mogą ulec zmianie zdolności fizyczne i psychiczne kandydata do tej służby. Również i z tego powodu osoba, która ponownie podejmuje służbę w PSP winna odbyć okres służby przygotowawczej. Ponownie bowiem zostanie przygotowana do właściwego wykonywania obowiązków służbowych i jednocześnie ponownie zostanie oceniona czy ze względu na aktualnie posiadane cechy psychiczno-fizyczne będzie się ona nadawała do tej służby. Dodać należy, iż Komendant Główny PSP w szczególnie uzasadnionych przypadkach może skrócić okres służby przygotowawczej.

3. Należy zaznaczyć, iż stopień strażaka znajduje się w korpusie szeregowych straży pożarnej (art.50 pkt.1 ustawy z 24 sierpnia 1991r.) zaś dożywotnie są jedynie stopnie podoficerów, aspirantów i oficerów straży pożarnej. Z przepisu art.55 ust.1 ustawy z 24 sierpnia 1991r. nie wynika aby stopnie w korpusie szeregowych były dożywotnie. Oznacza to iż osoba podejmująca ponownie służbę w PSP nie zachowuje nadanego mu wcześniej stopnia starszego strażaka. Skarżący zachowałby dotychczasowy stopień gdyby posiadał stopień co najmniej w korpusie podoficerów ale taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie. W ocenie sądu dla oceny czy skarżący winien zachować stopień starszego strażaka nie ma znaczenia treść art.55 ust.2 ustawy z 24 sierpnia 1991r. Przepis ten dotyczy bowiem jedynie strażaków zwolnionych ze służby. W sytuacji gdyby Ł. D. został zwolniony ze służby miałby prawo używać stopnia starszego strażaka z dodaniem określenia "w stanie spoczynku". Obecnie jednak skarżący podjął ponownie służbę w PSP a więc w świetle art.55 ust.2 nie jest uprawniony do używania tego stopnia.

4. W przekonaniu sądu dla oceny czy skarżący winien zachować stopnień starszego strażaka nie ma również znaczenia wskazywana przez niego treść art.55 ust.3 ustawy z 24 sierpnia 1991r. Analiza tego przepisu wskazuje bowiem, iż dotyczy on strażaków aktualnie odbywających służbę w PSP bądź zwolnionych z tej służby. W przypadkach określonych w tym przepisie następuje z mocy prawa utrata posiadanego stopnia. Z przepisu tego nie wynika jednak, iż skarżący przy ponownym podjęciu służby winien zachować stopień starszego strażaka. Osoba posiadająca stopień w korpusie szeregowych straży pożarnej po zwolnieniu ze służby nadal może go używać z określeniem "w stanie spoczynku" lecz nie oznacza to, iż stopień ten jest dożywotni i osoba zachowuje ten stopień ponownie podejmując służbę w PSP.

5. Nieuzasadniony jest również zarzut skarżącego, iż przy ponownym podjęciu służby w PSP winien zajmować stanowisko młodszego ratownika, na które został mianowany w okresie poprzednio pełnionej służby. Przesłanki mianowania na określone stanowisko zostały wymienione w art.36 ust.1 ustawy z 24 sierpnia 1991r. Uzależnione jest to od posiadanego wykształcenia ogólnego, kwalifikacji pożarniczych oraz stażu służby lub pracy. Nadto powołanie na wyższe stanowisko służbowe musi być poprzedzone opinią służbową strażaka (art.36a ust.1 pkt.4 ustawy) przy czym musi to być opinia aktualna a nie z okresu poprzednio pełnionej służby. Terminy zaś wydawania opinii zostały określone w § 2 ust.1 i 2 rozporządzenia z 19 kwietnia 2006r. Nie budzi wątpliwości fakt, iż opinie służbowe skarżącego zostały wydane w poprzednim okresie pełnienia służby a nie obecnie. Nie są to zatem opinie aktualne.

6. Należy zaznaczyć, iż stosunek służbowy strażaka powstaje z dniem jego mianowania na stanowisko służbowe a kończy się z chwilą zwolnienia ze służby. W przypadku zwolnienia ze służby (np. wskutek własnego żądania) a następnie ponownego przyjęcia do służby w przyszłości nie dochodzi do reaktywacji dotychczasowego stosunku służbowego. Nie oznacza to, iż strażak podejmując ponownie służbę np. po kilku czy kilkunastu latach, niejako wraca na dotychczasowe stanowisko z takim samym uposażeniem jakie miał ostatnio. Ponowne przyjęcie do służby to ponowne nawiązanie stosunku służbowego i osoba taka podlega wszelkim procedurom kwalifikacyjnym jak każda inna osoba podejmująca służbę w PSP. Przyjęcie poglądu skarżącego oznaczałoby, iż po jego zwolnieniu ze służby w PSP jego stosunek służbowy byłby niejako zawieszony i w każdym czasie mógłby on wrócić do służby w PSP na ostatnio zajmowane stanowisko i z otrzymywanym ostatnio wynagrodzeniem. Sąd w obecnym składzie nie podzielił tego poglądu. W przekonaniu w sytuacji gdy konkretna osoba po zwolnieniu ze służby w PSP ponownie podejmuje służbę to dochodzi do nawiązania nowego stosunku służbowego i osoba taka podlega wszystkim procedurom przewidzianym dla osób, które podejmują służbę.

7. W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjęty jest pogląd, iż osoba, która była już funkcjonariuszem Policji i ponownie ubiega się o przyjęcie do Policji jest obowiązana odbyć służbę przygotowawczą (wyrok NSA z 25 września 1998r. w spr. II SA 599/98 i z 9 maja 2012r. w spr. I OSK 1839/11). Wprawdzie pogląd ten dotyczy funkcjonariuszy Policji lecz powinien mieć on zastosowanie także na gruncie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej. Interpretacja przepisów dotyczących ponownego nawiązania stosunku służbowego w obu służbach mundurowych winna być bowiem podobna.

Skrócony stan faktyczny sprawy:

        Decyzją z dnia [...], nr [...] Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Z. na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.u. z 2009r., nr 12, poz. 68 ze zm.) mianował z dniem 19 grudnia 2011r. Ł. D. na stanowisko stażysty w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Z. w służbie przygotowawczej na okres 3 lat przyznając uposażenie w łącznej wysokości 1.936 zł

       Od powyższej decyzji Ł. D. złożył odwołanie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez mianowanie na stanowisko młodszego ratownika w służbie stałej i uwzględnienie posiadanego stopnia starszego strażaka. W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż po raz pierwszy służbę w Komendzie Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Z. podjął w dniu 4 maja 2005r. Kurs kwalifikacyjny szeregowych Państwowej Straży Pożarnej ukończył w dniu 24 sierpnia 2005r., a w z dniem 5 maja 2008 r. po odbyciu 3-letniej służby przygotowawczej, został mianowany funkcjonariuszem w służbie stałej. Rozkazem Nr [...] z dnia [...] Komendant PSP w Z. nadał mu stopień starszego strażaka, natomiast decyzją Nr [...] z dnia [...] z dniem 1 listopada 2006r. został mianowany na stanowisko młodszego ratownika. Wskazał, iż w maju 2008r. z ważnych przyczyn osobistych wystąpił o zwolnienie ze służby. Po ustaniu powyższych okoliczności skarżący wystąpił o ponowne przyjęcie do służby. Wyrażając zgodę na ponowne przyjęcie do służby Komendant Powiatowy PSP w Z. nie uwzględnił jednak odbytej już 3-letniej służby przygotowawczej oraz faktu nabytych uprzednio uprawnień do stopnia starszego strażaka, co zdaniem skarżącego jest sprzeczne z art. 55 ust. 2 i 3 ustawy.

       Decyzją z dnia [...], nr [...] [...] Komendant Wojewódzki PSP w Ł. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, iż z chwilą rozwiązania stosunku służbowego tj. w dniu 30 czerwca 2008 roku utraciły moc wszelkie decyzje, akty i opinie wydane w związku z zakończonym stosunkiem służbowym.

        W odpowiedzi na skargę [...] Komendant Wojewódzki PSP w Ł. wniósł o jej oddalenie.

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 maja 2012 r. sprawy ze skargi Ł. D. na decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie mianowania na stanowisko stażysty w służbie przygotowawczej oddala skargę.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych