Ze względu na zasięg skutków wyróżnia się następujące rodzaje zdarzeń radiacyjnych: 1) zdarzenie powodujące zagrożenie jednostki organizacyjnej - zdarzenie radiacyjne, które powstało na terenie tej jednostki, a zasięg jego skutków nie przekracza granic jej terenu, 2) zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim - zdarzenie radiacyjne, które powstało na terenie jednostki organizacyjnej albo poza nią w czasie prowadzenia prac w terenie lub w czasie transportu materiałów jądrowych, źródeł promieniowania jonizującego, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, a zasięg jego skutków nie przekracza obszaru jednego województwa, 3) zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym - zdarzenie radiacyjne określone w pkt 2, jeżeli zasięg jego skutków przekracza lub może przekroczyć obszar jednego województwa.
Każde zdarzenie radiacyjne zaistniałe na terenie kraju lub poza jego granicami, którego zasięg skutków przekracza granice Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym.
Działaniami interwencyjnymi wprowadzanymi w razie możliwości przekroczenia poziomów interwencyjnych są: 1) ewakuacja, 2) nakaz pozostania w pomieszczeniach zamkniętych, 3) podanie preparatów ze stabilnym jodem, 4) zakaz lub ograniczenie: spożywania skażonej żywności i skażonej wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, żywienia zwierząt skażonymi środkami żywienia zwierząt i pojenia skażoną wodą oraz wypasu zwierząt na skażonym terenie, 5) czasowe przesiedlenie ludności, 6) stałe przesiedlenie ludności.
Wprowadzenie działań interwencyjnych
Decyzja o wprowadzeniu działań interwencyjnych, może być podjęta po: 1) przekazaniu przez Prezesa Agencji informacji, że w wyniku zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenia może nastąpić przekroczenie poziomów interwencyjnych, 2) stwierdzeniu w wyniku analizy celowości prowadzenia działań interwencyjnych, że zmniejszenie szkody związanej z promieniowaniem uzasadnia spowodowane przez te działania szkody i koszty, w tym koszty społeczne. Przy dokonywaniu analizy celowości prowadzenia działań interwencyjnych należy uwzględnić: 1) dotychczasowy oraz przewidywany przebieg i zasięg zdarzenia, 2) występujące lub mogące wystąpić wartości dawek promieniowania jonizującego, 3) liczebność grup osób zagrożonych, 4) skutki zdrowotne tych działań, 5) przewidywaną wysokość kosztów oraz skalę skutków ekonomicznych i społecznych tych działań.
Rodzaj, skala i czas trwania działań interwencyjnych są tak dobrane, żeby korzyści związane ze zmniejszeniem szkód dla zdrowia, pomniejszone o szkody związane z interwencją, były jak największe.
Wprowadzenie działań interwencyjnych w związku ze zdarzeniem radiacyjnym, którego zasięg skutków nie przekracza obszaru jednego województwa, następuje w drodze aktu prawa miejscowego wydanego przez wojewodę właściwego dla miejsca zdarzenia.
Wprowadzenie działań interwencyjnych w związku ze zdarzeniem radiacyjnym, którego zasięg skutków przekracza obszar jednego województwa, następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Rozporządzenie oprócz ogłoszenia go w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, podaje się do publicznej wiadomości przez rozplakatowanie w miejscach publicznych na obszarze objętym działaniami interwencyjnymi oraz przez ogłoszenie w środkach masowego przekazu na tym obszarze.
W aktach prawa miejscowego i rozporządzeniu określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i przewidywany czas obowiązywania działań interwencyjnych, a także rodzaj niezbędnych działań interwencyjnych. W sprawach publikacji tych aktów prawnych stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe
Odwołanie działań interwencyjnych na całym obszarze ich obowiązywania lub na części tego obszaru następuje w trybie przewidzianym dla ich ogłoszenia.
Kierowanie i koszty
Działaniami interwencyjnymi kieruje: 1) wojewoda właściwy dla miejsca zdarzenia radiacyjnego - w przypadku zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, 2) Minister Spraw Wewnętrznych w przypadku zdarzenia radiacyjnego powodującego: a) zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym, b) zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, gdy podjęcie i prowadzenie działań interwencyjnych przekracza możliwości służb podległych wojewodzie.
W zakresie działań interwencyjnych wojewodzie są podporządkowane organy i jednostki organizacyjne administracji rządowej i samorządu województwa oraz inne siły i środki wydzielone do jego dyspozycji i skierowane do wykonywania tych działań.
Koszty działań interwencyjnych i usuwania skutków zdarzenia radiacyjnego są pokrywane przez jednostkę organizacyjną, z której przyczyny powstało zdarzenie radiacyjne. W razie zdarzenia radiacyjnego niepowstałego z przyczyny jednostki organizacyjnej koszty są pokrywane przez sprawcę tego zdarzenia, a w razie zdarzenia, którego sprawca nie jest znany lub nie można od sprawcy uzyskać pokrycia kosztów oraz w razie zdarzenia powstałego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej - z budżetu państwa.
Raport o zdarzeniu radiacyjnym, po zakończeniu działań interwencyjnych, przekazują: 1) wojewoda - Ministrowi Spraw Wewnętrznych w przypadku zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, 2) Minister Spraw Wewnętrznych i Prezes Agencji - Prezesowi Rady Ministrów, w przypadku zdarzenia radiacyjnego powodującego: a) zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym, b) zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, gdy podjęcie i prowadzenie działań interwencyjnych przekracza możliwości służb podległych wojewodzie.
Jeżeli środki, którymi dysponuje organ kierujący akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia, są niewystarczające, organ ten może wprowadzić obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych. Do spraw związanych ze świadczeniami osobistymi i rzeczowymi stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadczeń w celu zwalczania klęsk żywiołowych.
