Wysokość ekwiwalentu nie może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych[2] (przed dniem ustalenia ekwiwalentu), za każdą godzinę udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. Dopuszczalne jest różnicowanie przez radę gminy stawek ekwiwalentu[3]. Wysokość ekwiwalentu może ulegać zmianie ze względu na częstotliwość uczestnictwa w działaniach ratowniczych lub liczbę organizowanych szkoleń[4]. Ekwiwalent jest wypłacany z budżetu gminy.
Ekwiwalent nie przysługuje członkowi ochotniczej straży pożarnej za czas nieobecności w pracy, za który zachował wynagrodzenie. Członkowie ochotniczych straży pożarnych, za czas nieobecności w pracy z powodu udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym zachowują przewidziane w odrębnych przepisach uprawnienie do innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą.
W przypadku zbiegu ekwiwalentu z innymi świadczeniami związanymi z pracą przysługujących na podstawie odrębnych przepisów stosuje się przepisy korzystniejsze.
[1] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 29 grudnia 2005 r. stwierdził, że przepisy prawa nie określiły rady gminy jako organu właściwego do ustalenia wysokości ekwiwalentu. Uznał także, że wydanie uchwały ustalającej wysokość ekwiwalentu wykracza poza kompetencje gminy (III SA/Lu 565/2005, „Rzeczpospolita” 2006, nr 24, C2). W wyroku z dnia 13 lipca 2006 r. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że prawo określenia wielkości ekwiwalentu przysługuje nie radzie gminy ale wójtowi. Wójt powinien w zarządzeniu, jako akcie wewnętrznym, określić wysokość ekwiwalentu (I OSK 614/06, ONSAiWSA 2007, nr 2, poz. 52). Spór o prawo rady gminy do określenia wysokości ekwiwalentu przyczynił się do nowelizacji ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Ustawą z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r., Nr 163, poz. 1015), ustawodawca przesądził jednoznacznie jaki organ gminy ma prawo do określenia wysokości ekwiwalentu. Od czasu nowelizacji wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały. Ustawodawca doprowadził więc do usunięcia luki prawnej, która zawarta była w poprzednim stanie prawnym. Pośrednio zaprzeczył twierdzeniom Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie.
[2] Tekst jednolity – Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm. – zob. K. Antonow (red.), Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz, Warszawa 2009, dostęp gogle books.
[3] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2010 r., I OSK 1298/09, „Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych” 2011, nr 5, poz. 100.
[4] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2006 r., I OSK 614/06, „Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych” 2007, nr 2, poz. 52.
