wtorek, 09 maj 2017 07:34

Udział Ochotniczych Straży Pożarnych w zabezpieczeniu imprez masowych

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(1 głos)

        Impreza masowa to impreza masowa artystyczno-rozrywkowa, masowa impreza sportowa, w tym mecz piłki nożnej. Szczegółowe kryteria według których kwalifikuje się imprezę jako imprezę masową reguluje ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych(Dz. U. z 2009 r., Nr 62, poz. 504). Ustawa ta reguluje m.in. zasady postępowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych, warunki bezpieczeństwa imprez masowych oraz zasady odpowiedzialności organizatorów za szkody wyrządzone w związku ze zorganizowaniem imprez masowych.

Za bezpieczeństwo imprezy masowej w miejscu i w czasie jej trwania odpowiada organizator imprezy masowej(dalej jako organizator). Organizatorem może być osoba prawna, osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej. Bezpieczeństwo imprezy masowej obejmuje spełnienie przez organizatora wymogów w m.in. w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osobom uczestniczącym w imprezie masowej oraz zapewnienia odpowiedniego stanu technicznego obiektów budowlanych wraz ze służącymi tym obiektom instalacjami i urządzeniami technicznymi, w szczególności przeciwpożarowymi i sanitarnymi.

Obowiązek zabezpieczenia imprezy masowej spoczywa także na wójcie, burmistrzu, prezydencie miasta, wojewodzie, Policji, Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostkach organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej, służbach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny na obszarach kolejowych, służbie zdrowia, a w razie potrzeby także innych właściwych służbach i organach. Do innych jednostek ochrony przeciwpożarowej z pewnością należy zaliczyć Ochotnicze Straże Pożarne.

Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych wskazuje, że zakres zabezpieczenia imprezy masowej jest określony przez nią samą oraz inne przepisy. Ustawodawca nie wskazał wprost jakie przepisy należałoby zastosować. W odniesieniu do Ochotniczych Straży Pożarnych na pewno zastosowanie będzie miała ustawa o ochronie przeciwpożarowej(Dz. U. z 2009 r., Nr 178, poz. 1380) oraz  rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 lipca 1998 r. w sprawie terenu działania jednostek ochrony przeciwpożarowej, okoliczności i warunków udziału tych jednostek w działaniach ratowniczych poza terenem własnego działania oraz zakresu, szczegółowych warunków i trybu zwrotu poniesionych przez nie kosztów(Dz. U. z 1998 r., Nr 94, poz. 598) wraz z rozporządzeniem częściowo zmieniającym to rozporządzenie opublikowanym w Dz. U. z 2000 r., nr 56, poz. 673. Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych nie określa w żadnym z artykułów do jakiego rodzaju zabezpieczenia imprezy masowej są zobowiązane Ochotnicze Straże Pożarne. W związku z tym na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej należy uznać że OSP jest zobowiązana podczas imprezy masowej do podjęcia działań polegających na  walce z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Ochotnicze Straże Pożarne nie mają obowiązku ochrony mienia uczestników imprezy masowej przed kradzieżą w postaci zabezpieczania np. parkingów samochodowych. Nie mają także obowiązku interwencji w przypadku zaistnienia bójki pomiędzy uczestnikami imprezy masowej. Do takich działań zobowiązane są w pierwszej kolejności służby porządkowe zapewnione przez organizatora imprezy masowej, a następnie inne podmioty zabezpieczające imprezę masową.

Organizator imprezy masowej ma ustawowy obowiązek opracowania instrukcji postępowania na wypadek  powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej(dalej jako instrukcja). Organizator ma także ustawowy obowiązek zapewnienia sprzętu ratowniczego i gaśniczego oraz środków gaśniczych niezbędnych do zabezpieczenia imprezy masowej w zakresie działań ratowniczo-gaśniczych. Przepisy nie wskazują wprost jaki sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz jaki środki gaśnicze i w jakiej ilości zapewnia organizator. Należy jednak uznać, że powinny to być przynajmniej gaśnice. Organizator nie ma obowiązku zapewnienia wozów bojowych.

 Instrukcja stanowi obowiązkowy załącznik do wniosku, jaki organizator składa do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w celu uzyskania zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej. Bezpośrednio tej instrukcji dotyczy rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 sierpnia 2009 r. w sprawie zakresu instrukcji postępowania w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w miejscu i w czasie imprezy masowej(Dz. U. z 2009 r., Nr 135, poz. 1113)(dalej jako rozporządzenie).

W świetle tego rozporządzenia instrukcja obowiązkowo powinna zawierać opis procedury postępowania służb porządkowych i informacyjnych(które zapewnia organizator imprezy masowej) w przypadku powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, a w szczególności ich współpracę z jednostkami ochrony przeciwpożarowej(w tym z OSP), ze wskazaniem: członka służby, która zawiadamia służby ratownicze i Policję oraz służby wyznaczonej do gaszenia pożaru lub usuwania skutków innych miejscowych zagrożeń do czasu przybycia służb ratowniczych i Policji. Z przepisu tego jasno więc wynika, że Ochotnicze Straże Pożarne nie mają żadnego obowiązku być na miejscu imprezy masowej przed jej rozpoczęciem. Nie mają także obowiązku być na miejscu imprezy masowej w trakcie jej trwania, jeśli nie powstał pożar lub inne miejscowe zagrożenie. Powinny się tam pojawić na wyraźne wezwanie członka służby porządkowej obsługującej organizatora imprezy masowej w przypadku wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia. Do czasu przybycia Ochotniczej Straży Pożarnej lub Państwowej Straży Pożarnej, walkę z pożarem lub innym miejscowym zagrożeniem podejmują służby zapewnione przez organizatora imprezy masowej. Ani organizator imprezy masowej ani organy władz samorządowych nie mają prawa zobowiązać Ochotniczych Straży Pożarnych do przyjazdu na miejsce imprezy masowej przed jej rozpoczęciem lub w trakcie jej trwania jeśli nie wystąpił pożar lub inne miejscowe zagrożenie. OSP nie mogą z tego tytułu ponieść jakiejkolwiek kary. Natomiast jeśli gmina ograniczyłaby z tego powodu finansowanie OSP np. w postaci ograniczenia wypłaty ekwiwalentu przysługującemu za udział w działaniach ratowniczych, strażacy mogą wystąpić na drogę sądową.

Z przepisów instrukcji wynika, że przyjazd OSP do zabezpieczenia imprezy masowej, w przypadku wystąpienia pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, ma taki sam charakter przyjazdu na wezwanie obywatela lub jakiejś instytucji do pożaru lub innego miejscowego zagrożenia, które może wystąpić na terenie jej działania. W związku z tym OSP nie podpisuje żadnych umów, ani z gminą, ani z organizatorem imprezy masowej, określających udział OSP w imprezie masowej. Żadna ze służb tj. Policja czy Państwowa Straż Pożarna również nie podpisują takich umów. Podpisywanie porozumienia o odpłatności między komendantem powiatowym(miejskim) Policji a organizatorem imprezy masowej dopuszczała ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych z roku 1997. W umowach tych określano w szczególności sposób zabezpieczenia imprezy masowej przez Policję, zasady odpłatności na rzecz Policji oraz zasady i tryb nadzoru Policji nad służbami porządkowymi zapewnianymi przez organizatora. Jednak ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych z roku 2009 uchyliła możliwość zawierania takich porozumień.

Instrukcja przewiduje w § 1 pkt 4 lit d możliwość ustanowienia przez organizatora osoby bezpośrednio odpowiedzialnej za ochronę przeciwpożarową w trakcie trwania imprezy masowej. W części opisowej instrukcji organizator podaje jej numer telefonu stacjonarnego i komórkowego oraz adres zamieszkania, jeśli taką osobę ustanowi. Za istotny mankament ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych oraz rozporządzenia należy uznać brak regulacji, które określałby kwalifikacje i zadania osoby bezpośrednio odpowiedzialnej za ochronę przeciwpożarową w trakcie trwania imprezy masowej oraz ewentualnych zasad jej współpracy z kierownikiem do spraw bezpieczeństwa.

Organizator imprezy masowej, na którą wstęp jest odpłatny, jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobom w niej uczestniczącym. Organizator nie odpowiada za mienie pozostawione poza terenem imprezy np. za samochody pozostawione na niestrzeżonych, niepłatnych parkingach wokół terenu imprezy.

Organizator imprezy masowej, na którą wstęp jest odpłatny, odpowiada za szkody obejmujące równowartość zniszczonego lub uszkodzonego mienia, które poniosła Ochotnicza Straż Pożarna w związku z jej działaniami w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej. W przypadku powstania szkody OSP przedkłada organizatorowi wykaz zniszczonego lub uszkodzonego mienia oraz wysokość poniesionej szkody w terminie 14 dni od dnia zaistnienia szkody. Szczegółowe kwestie w tym zakresie reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowego trybu ustalania szkód powstałych w związku z działaniami w miejscu i czasie trwania imprezy masowej oraz trybu występowania o wypłatę odszkodowań(Dz. U. z 2009 r., Nr 121, poz. 1006).

Jeżeli Ochotnicza Straż Pożarna została wezwana przez organizatora imprezy masowej do walki z pożarem lub innym miejscowym zagrożeniem, które wystąpiło podczas trwania imprezy masowej, strażakom należy się wypłata ekwiwalentu za udział w działaniach ratowniczych na zasadach określonych w ustawie o ochronie przeciwpożarowej. Ekwiwalent ten wypłaca gmina. Organizator imprezy masowej nie finansuje wypłaty ekwiwalentu.

Jeżeli OSP została wezwana przez Państwową Straż Pożarną do działań przy zabezpieczeniu imprez masowych poza teren własnego działania, może starać się o zwrot kosztów uczestnictwa w działaniu ratowniczym.

Kto wnosi lub posiada na imprezie masowej broń, wyroby pirotechniczne, materiały pożarowo niebezpieczne lub inne niebezpieczne przedmioty lub materiały wybuchowe, popełnia przestępstwo i podlega grzywnie nie mniejszej niż 180 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Sąd może orzec przepadek w/w przedmiotów, chociażby nie stanowiły własności sprawcy. Postępowanie w sprawach o te  przestępstwa prowadzi się na podstawie przepisów o postępowaniu przyspieszonym, uregulowanym przez Kodeks postępowania karnego. Wobec sprawców w/w przestępstw sąd orzeka zakaz wstępu na imprezę masową.

Z racji, że Ochotnicze Straże Pożarne są jednymi z pierwszych podmiotów ratowniczych, które docierają na miejsce zagrożenia, a więc także na teren imprezy masowej, należałoby przy okazji kolejnej nowelizacji ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych wprowadzić do art. 25 tejże ustawy obowiązek organizatora imprezy masowej polegający na zawiadomieniu Ochotniczych Straży Pożarnych o planowanym przeprowadzeniu imprezy masowej. OSP powinna mieć także zapewniony wgląd do instrukcji postępowania przygotowywanej na wypadek powstania pożaru lub innego miejscowego zagrożenia. Rozporządzenie dotyczące instrukcji nazbyt ogólnikowo określa współdziałanie kierownika do sprawa bezpieczeństwa oraz służb porządkowych zapewnionych przez organizatora z przybyłymi na miejsce jednostkami OSP i PSP. Nie wskazuje kto w takim przypadku obejmuje kierownictwo działaniem ratowniczym. Praktyka przygotowania instrukcji pokazuje, że sprawa kierowania działaniem ratowniczym, również w instrukcjach nie jest uregulowana w sposób zapewniający sprawne kierowanie działaniem ratowniczym. Także ta kwestia powinna ulec doprecyzowaniu w kolejnych pracach nowelizacyjnych.

Dodatkowe informacje

  • Autor Dariusz P. Kała
  • Data dodania wtorek, 09 maj 2017
  • Tytuł publikacji Udział Ochotniczych Straży Pożarnych w zabezpieczeniu imprez masowych
  • Rok wydania 2011-01
  • Rodzaj dokumentu artykuł
Czytany 7102 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ