wtorek, 09 maj 2017 08:40

Odpowiedzialność prawna za wykorzystywanie w działaniach ratowniczych niewłaściwego sprzętu

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

       Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej(Dz. U. z 2009 r., Nr 178, poz. 1380 – t.j.) i rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy, wyroby służące zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, wprowadzane do użytkowania w jednostkach Ochotniczych Straży Pożarnych oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu oraz do prowadzenia działań ratowniczych, a także wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy, mogą być stosowane wyłącznie po uprzednim uzyskaniu dopuszczenia do użytkowania. Dopuszczenia do użytkowania wyrobów w formie świadectwa dopuszczenia, wydają jednostki badawczo-rozwojowe Państwowej Straży Pożarnej, wskazane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Dopuszczenia są wydawane na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat. Dopuszczony wyrób podlega oznakowaniu przez producenta znakiem jednostki badawczo-rozwojowej Państwowej Straży Pożarnej, która wydała dopuszczenie. W okresie na który wydane zostało dopuszczenie, wyroby podlegają kontroli zgodności z wymaganiami technicznymi, dokonywanej przez jednostkę badawczo-rozwojową Państwowej Straży Pożarnej, która wydała dopuszczenie. W przypadku negatywnych wyników kontroli, jednostka badawczo-rozwojowa PSP, która wydała dopuszczenie może je cofnąć. Za czynności związane z wydaniem i zmianą dopuszczenia oraz kontrolą pobiera się opłaty.

Za prowadzenie działań ratowniczych z wykorzystaniem sprzętu, który nie został dopuszczony do użytkowania w/w procedurze lub nie został jej w ogóle poddany, OSP mogą ponosić odpowiedzialność prawną o charakterze administracyjnym, karnym i cywilnym. Szczegóły i zasady tej odpowiedzialności pokrywają się z odpowiedzialnością za prowadzenie działań ratowniczych z naruszeniem prawa jaka została opisana w numerze 2/2011 „Strażaka”. Można przypomnieć, że odpowiedzialność administracyjna może polegać na wystąpieniu starosty do OSP jako stowarzyszenia o zaprzestanie prowadzenia działań ratowniczych z wykorzystaniem niewłaściwego sprzętu, na udzieleniu władzom OSP ostrzeżenia lub wystąpieniu do sądu o zastosowanie takich środków jak upomnienie władz stowarzyszenia lub rozwiązanie stowarzyszenia. Do sądu, o udzielenie upomnienia władzom stowarzyszenia lub o rozwiązanie stowarzyszenia może wystąpić także prokurator.

Odpowiedzialność karna polega na zastosowaniu art. 155 Kodeksu karnego, który mówi, że : Kto nieumyślnie powoduje śmierć człowieka, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Nieumyślnie w takim przypadku działa osoba dopuszczająca do działań  ratowniczych osobę, która musi prowadzić działania ratownicze z niewłaściwym sprzętem. Czyn osoby dopuszczającej do działań ratowniczych może się także kwalifikować pod art. 156 KK, w myśl którego: kto nieumyślnie powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Inną możliwą do zastosowania regulacją jest także art. 157 KK, w myśl którego: kto nieumyślnie powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 KK podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Samo nieumyślne narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku(art. 160 KK). Natomiast art. 82 Kodeksu wykroczeń stwierdza, że kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na używaniu instalacji, urządzeń i narzędzi nie poddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie albo użytkowaniu ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem lub warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzeniania ognia, podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.

Odpowiedzialność cywilna polega na zastosowaniu art. 415 Kodeksu cywilnego(Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z zm.). W świetle tego artykułu: kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. O ile działanie ratownicze często wiąże się z okolicznością zniszczenia np. mienia ratowanego bądź innego, to dopuszczenie do działań ratowniczych osoby która użytkuje niewłaściwy sprzęt, może się przyczynić do tego, że dojdzie np. do zniszczenia mienia ratowanego bądź innego w skali nieuzasadnionej W takim przypadku podmiot, którego np. mienie jest ratowane i zostało w sposób nieuzasadniony zniszczone, może dochodzić swoich roszczeń na drodze postępowania cywilnego.

Rada Gminy podjęła uchwałę o wypłacie ekwiwalentu na rzecz OSP. Wójt gminy pomimo to nie wypłaca ekwiwalentu. W jaki sposób można  „skłonić” wójta do wypłacenia należnych OSP pieniędzy i jakie dokumenty trzeba
posiadać, aby w ostateczności wkroczyć na drogę sądową.

 

Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej(Dz. U. z 2009 r., Nr 178, poz. 1380 – t.j.) członek ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny. Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały. Ekwiwalent jest wypłacany z budżetu gminy. Według art. 30 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 – t.j.) wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Według art. 18a tejże ustawy rada gminy kontroluje działalność wójta i w tym celu powołuje komisję rewizyjną. Komisja rewizyjna wykonuje zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli. Zasady i tryb działania komisji rewizyjnej określa statut gminy. Według art. 96 jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt, wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta.

W przypadku nie wypłacenia ekwiwalentu na rzecz członków Ochotniczych Straży Pożarnych istnieje możliwość wystąpienia na cywilną drogę sądową. Zgodnie z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 1991 r., (II SA 684/91, „Wspólnota” 1991, nr 45-46, s. 29) uchwały rady gminy w sprawach majątkowych wywierają skutki w sferze prawa cywilnego, a podmioty, których one dotyczą, mogą dochodzić ochrony swoich interesów przed sądami powszechnymi. W tym kontekście należy przypomnieć sprawę toczącą się przed sądem rejonowy w Brzesku(sygn. akt I C 98/07), którego orzeczenie podtrzymał sąd okręgowy w Tarnowie w dniu 5 czerwca 2008 r.(sygn. akt I Ca 141/08). W tej sprawie strażacy OSP ze Szczurowej pozwali przed sąd wójta tejże gminy, żądając od niego wypłaty ekwiwalentu. Sądy dwóch instancji przychyliły się do ich żądań nakazując wójtowi wypłatę należnego ekwiwalentu.

Aby wystąpić na drogę sądową przeciwko wójtowi konieczne jest złożenie pozwu do właściwego miejscowo i rzeczowo sądu. Do pozwu należy załączyć wszelkie dokumenty poświadczające prawo do dochodzonych roszczeń majątkowych(np. uchwałę rady gminy oraz zaświadczenie o udziale w działaniach ratowniczych). Wniesienie pozwu do sądu wiąże się także z koniecznością poniesienia opłat sądowych.

Dodatkowe informacje

  • Autor Dariusz P. Kała
  • Data dodania wtorek, 09 maj 2017
  • Tytuł publikacji Odpowiedzialność prawna za wykorzystywanie w działaniach ratowniczych niewłaściwego sprzętu
  • Rok wydania 2011-04
  • Rodzaj dokumentu artykuł
Czytany 740 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ