Czy rozporządzenie stosuje się do OSP?
Zgodnie z § 1 tegoż rozporządzenia, określa ono warunki bezpieczeństwa i higieny pracy przy organizacji, przygotowaniu, realizacji i likwidacji widowiska przez podmiot prowadzący działalność kulturalną, w tym wymagania dotyczące miejsca realizacji widowiska, koncepcji inscenizacyjnej i projektu scenograficznego.
Według ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej(Dz. U. z 2001 r., Nr 13, poz. 123 – tekst jednolity) działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury.
Wiele Ochotniczych Straży Pożarnych ma w swoich statutach wpisany jako jeden z celów działania prowadzenie działalności kulturalnej. Także Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP w § 8 pkt 7 swojego statutu ma wpisany jako jeden z celów działania rozwijanie i upowszechnianie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury oraz tradycji. W związku z tym Ochotnicze Straże Pożarne należy uznać za podmioty prowadzące działalność kulturalną w rozumieniu w/w rozporządzenia. Nie ma tutaj znaczenia, że głównym celem działania OSP jest działalność z zakresu ochrony przeciwpożarowej, a działalność kulturalna stanowi działalność dodatkową, poboczną.
Wykładnia ta jest zgodna z wykładnią dokonaną przez p. Ewę Ziemiszewską, z-cą Dyrektora Biura Obsługi Prawnej w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Według wykładni legalnej dokonanej przez ministerstwo: „Przedmiotowe rozporządzenie (tj. Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 września 2010r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy organizacji i realizacji widowisk – Dz. U. z 2010r., Nr 184, poz. 1240) stosuje się do Ochotniczych Straży Pożarnych, które w statutach mają wpisane prowadzenie i upowszechnianie działalności kulturalnej lub działalności kulturalno-oświatowej. To, czy rzeczona działalność stanowi główny cel działania określonego podmiotu, czy też jest działalnością poboczną, w przypadku przywołanego Rozporządzenia nie ma znaczenia”.
Pojęcie widowiska
Widowisko według rozporządzenia to w szczególności: a) przedstawienie teatralne, dramatyczne, muzyczne i lalkowe, b) koncert symfoniczny, muzyki kameralnej, wokalny i estradowy, c) występy artystów lub zespołów zarówno zawodowych, jak i amatorskich, w tym zespołów pieśni i tańca oraz zespołów folklorystycznych, d) pokazy, imprezy okolicznościowe i inne imprezy posiadające cechy widowiska, realizowane w instytucjach kultury, których statutową działalnością jest organizowanie i realizowanie widowisk.
Obowiązki OSP jako organizatora widowiska
Zgodnie z rozporządzeniem przez organizatora widowiska rozumie się prowadzącą działalność kulturalną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, organizującą i realizującą widowisko. Na mocy ustawy Prawo o stowarzyszeniach OSP działają w formie osób prawnych.
Organizator widowiska, lub osoba pisemnie przez niego wyznaczona, jest obowiązany osobiście nadzorować organizację, przygotowanie i realizację widowiska oraz przeciwdziałać zagrożeniom dla zdrowia lub życia związanym z przebiegiem tych prac, w szczególności:
1) zapewnić odpowiednią koordynację czynności realizatorów widowiska,
2) skontrolować, a w razie potrzeby zapewnić, przeszkolenie pracowników i wykonawców z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) opracować, w formie pisemnej, szczegółowe regulaminy pracy na scenie lub estradzie, instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, plany ewakuacji i zasady postępowania w razie zagrożeń mogących wystąpić podczas widowiska oraz zaznajomić z nimi wykonawców i pracowników,
4) skontrolować, a w razie potrzeby zapewnić, znajomość instrukcji obsługi urządzeń technicznych przez operatorów tych urządzeń,
5) zapewnić dostęp do apteczki i udostępnić przynajmniej jedno pomieszczenie przeznaczone na punkt pierwszej pomocy umożliwiające wniesienie noszy oraz udzielenie pomocy medycznej,
6) podczas widowiska zorganizować pomoc medyczną; w przypadku braku takiej możliwości zapewnić udział zespołu ratownictwa medycznego,
7) nie dopuszczać do pracy przy widowisku osób, które nie posiadają aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania tej pracy, w tym do udziału w rolach i epizodach wymagających szczególnej sprawności fizycznej lub bardzo dużego wysiłku,
8) w przypadku ról i epizodów szczególnie niebezpiecznych zapewnić udział kaskaderów,
9) zapewnić wykonawcom i pracownikom odpowiednie do potrzeb widowiska środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze,
10) zapewnić należyty stan konstrukcji i urządzeń technicznych oraz wyposażenia miejsca, gdzie odbywa się widowisko.
Organizator widowiska i osoba reprezentująca zespół wyznaczają koordynatora sprawującego nadzór w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego.
Koncepcja inscenizacyjna i projekt scenograficzny
Zorganizowanie widowiska musi być poprzedzone opracowaniem koncepcji inscenizacyjnej i projektu scenograficznego w sposób zgodny z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, o czym realizatorzy widowiska muszą być pisemnie poinformowani.
Koncepcję inscenizacyjną i projekt scenograficzny zatwierdza organizator widowiska. W przypadku gdy organizatorem widowiska jest OSP, oceny koncepcji inscenizacyjnej i projektu scenograficznego pod kątem ich zgodności z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, a także miejscowymi warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego, dokonują pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy lub osoby, którym powierzono zadania tej służby na innej podstawie prawnej, a w razie potrzeby także kierownicy zespołów artystycznych i zespołów wykonujących środki inscenizacji oraz odpowiedni specjaliści z zewnątrz. Ocenę taką zatwierdza organizator widowiska, a następnie zapoznaje z nią realizatorów widowiska, a w razie potrzeby także inne osoby. Zgodnie z wykładnią ministerialną Ochotnicza Straż Pożarna, jak wynika z dyspozycji § 23 w zw. z § 22 rozporządzenia nie jest zobligowana do powoływania komisji ds. BHP i do stosowania podczas organizacji widowiska całej procedury opisanej w § 22.
