Jako akceptowalne w praktyce stosuje się dwa rozwiązania. W części gmin zatrudnia się takie osoby jako pracowników samorządowych podlegających reżimowi ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych(Dz. U. z 2008 r., Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.). Drugie rozwiązanie polega na zatrudnieniu takich osób na podstawie umowy zlecenia, która ma charakter umowy cywilnoprawnej do której stosuje się ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny(Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Ustawa o pracownikach samorządowych nie reguluje kwestii odpowiedzialności materialnej pracowników samorządowych za szkody wyrządzone pracodawcy. Jednak art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych określa, że w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy. W związku z tym zgodnie z art. 114 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy(tekst jednolity - Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach Rozdziału I, Działu V Kodeksu pracy. Pracownik nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania albo zwiększenia. Pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka. Zgodnie z art. 124 § 2 Kodeksu pracy pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, powierzone mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Od odpowiedzialności za szkodę w powierzonym mieniu pracownik może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia.
Przepisy powyższe mogą stanowić podstawę prawną do odpowiedzialności materialnej kierowcy pojazdu OSP, który ma status pracownika samorządowego, za uszkodzenie lub zniszczenie samochodu bojowego, który jest własnością gminy.
Gmina zatrudniając na umowę zlecenie kierowcę pojazdów OSP może zastrzec w tej umowie ponoszenie odpowiedzialności materialnej za szkody na samochodzie bojowym, który jest własnością OSP.
Członek OSP, który jest kierowcą pojazdów OSP może uniknąć odpowiedzialności odszkodowawczej przez zawarcie z towarzystwem ubezpieczeniowym umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody na samochodzie bojowym. Wówczas obowiązek zapłaty ewentualnego odszkodowania zostanie przeniesiony na towarzystwo ubezpieczeniowe.
Niedopuszczalne jest natomiast wpisywanie hipoteki na nieruchomości kierowcy pojazdów OSP jako zabezpieczenia ewentualnych szkód na samochodzie bojowym będącym własnością gminy. Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece(tekst jednolity – Dz. U. z 2013 r., poz. 707 z późn. zm.) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Hipoteka jest więc zabezpieczeniem wierzytelności, np. kredytu udzielonego przez bank i nie ma nic wspólnego z odpowiedzialnością materialną za szkody na samochodach bojowych OSP. Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym na nieruchomości, związanym z oznaczoną wierzytelnością, która wynika z określonego stosunku prawnego, i służącym do jej zabezpieczenia(Por. E. Bałan-Gonciarz, H. Ciepła, Komentarz do art.65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w: Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz po nowelizacji prawa hipotecznego. Wzory wniosków o wpis. Wzory wpisów do księgi wieczystej, red. E. Bałan-Gonciarz, H. Ciepła, dostęp Lex).
