środa, 10 maj 2017 09:22

Darowizna nieruchomości na rzecz OSP przez powiat

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(1 głos)

Jednym z najczęściej pojawiających się problemów w funkcjonowaniu OSP jest kwestia własności remiz i gruntów na których znajdują się remizy. Niejednokrotnie prowadzi to do sporów miedzy samorządami a OSP. Problem przekazania darowizny nieruchomości na rzecz OSP przez powiat stał się przedmiotem rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 lutego 2012 r., II SA/Bd 1427/11(Lex nr 1123163).

     W dniu 26 września 2011 r. Rada Powiatu w Lipnie podjęła uchwałę mocą której wyraziła zgodę na dokonanie darowizny nieruchomości niezabudowanej, stanowiącej własność Powiatu L., na rzecz Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP) w L., z przeznaczeniem na realizację celu publicznego, służącego zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego, poprzez budowę na tej działce nowej siedziby OSP w L.

Przedmiotowa uchwała wpłynęła do organu nadzoru w dniu 6 października 2011 r. Wojewoda  rozstrzygnięciem nadzorczym  stwierdził nieważności ww. uchwały. Organ nadzoru wskazał, że nieruchomość może być przedmiotem darowizny na cele publiczne oraz darowizny dokonanej między Skarbem Państwa a jednostką samorządu terytorialnego, a także między tymi jednostkami. Podkreślił, iż pojęcie celu publicznego jakim posługuje się ustawa o gospodarce nieruchomościami nie jest dowolne, lecz ściśle określone w ramach zamkniętego katalogu celów publicznych wymienionych w art. 6 tej ustawy. Stwierdził że wskazana regulacje prawna nie uprawnia do dokonania przedmiotowej darowizny, albowiem art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami w całej swojej treści nie wymienia przekazania gruntów czy to nieodpłatnie czy w formie darowizny na rzecz ochotniczej straży pożarnej - jako celu publicznego w rozumieniu ustawy. Zawarte natomiast w pkt 10 art. 6 ww. ustawy odesłanie do innych celów publicznych określonych w odrębnych ustawach, które w okolicznościach przedmiotowej sprawy należy odnieść do ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 ze zm.), także nie wskazuje w ramach tej ustawy jako celu publicznego - wydzielenia gruntów w celu ich przekazania w drodze darowizny dla ochotniczej straży pożarnej. Zdaniem organu, gdyby nawet przyjąć, że w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami ochrona przeciwpożarowa mieści się w pojęciu obronności i bezpieczeństwa (art. 6 pkt 7), to należy zauważyć, iż obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie określenia rodzajów nieruchomości uznanych za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. Nr 207, poz. 2107), za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa uznaje jedynie nieruchomości wykorzystywane przez Państwową Straż Pożarną, a nie przez ochotnicze straże pożarne. W kontekście powyższego organ skonstatował, że przedmiotową uchwałę należało wyeliminować z obrotu prawnego.

Na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Rada Powiatu w L. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, w której domagała się uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu pisma skarżąca wskazała, iż dokonanie przez powiat darowizny przedmiotowej nieruchomości na rzec OSP w L. jest dopuszczalne w świetle przepisów prawa, albowiem darowizna ta realizuje cel publiczny z art. 6 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a którym jest zapewnienie bezpieczeństwa publicznego poprzez budowę na spornej nieruchomości nowej strażnicy. Zdaniem skarżącej realizacją celu publicznego jest budowa i utrzymywanie jakichkolwiek obiektów oraz urządzeń niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Odnosząc się do treści przywołanego przez organ nadzoru rozporządzenia Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie określenia rodzajów nieruchomości uznawanych za niezbędne na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, skarżąca wskazała że cel publiczny, którym jest budowa obiektów oraz urządzeń niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego nie jest tożsamy z celem obronności i bezpieczeństwa państwa oraz, że z tego powodu nieruchomości wykorzystywane na cele realizowane przez ochotnicze straże pożarne w zakresie ich zadań odnoszących się do bezpieczeństwa publicznego nie mogą być odnajdywane we wskazanym rozporządzeniu. W świetle przytoczonej definicji bezpieczeństwa publicznego skarżąca zaznaczyła, że Ochotnicze Straże Pożarne funkcjonują w oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) oraz ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 ze zm.), że ich szczegółowe zadania oraz organizację określa statut, a także że są one przeznaczone w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami (art. 19 ustawy o ochronie przeciwpożarowej). Ustawowo wyznaczony zakres zadań ochotniczej straży pożarnej, zdaniem skarżącej, jednoznacznie wskazuje na realizowanie przez nią zadań z zakresu bezpieczeństwa publicznego, co uzasadnia możliwość dokonania przez powiat na rzecz OSP w L. darowizny przedmiotowej nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę organ nadzoru wniósł o jej oddalenia i wskazał, że ochotnicza straż pożarna działa jako stowarzyszenie i że w związku z tym swoje zadania statutowe może ona wykonywać nie będąc podmiotem praw rzeczowych do gruntu, w szczególności prawa własności. Oddanie zatem nieruchomości w drodze darowizny stowarzyszeniu, które jest osobą prawa prywatnego, nie oznaczałoby - jak podkreślił organ - zaspokojenia potrzeb publicznych, lecz zaspokojenie interesu prywatnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że ramach katalogu celów publicznych wymienionych w art. 6 pkt 1-9 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawodawca nie wskazał w żadnym z tych punktów jako celu publicznego czynności polegającej na wydzieleniu lub przekazaniu w formie darowizny gruntu pod budowę siedziby ochotniczej straży pożarnej. Po drugie sąd uznał, że cele związane z ochroną przeciwpożarową świadczoną przez ochotnicze straże pożarne nie mogą być utożsamiane z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego. Nie można mówić, iż "niezbędnymi" dla zapewnienia bezpieczeństwa państwa (a wiec i bezpieczeństwa publicznego) są nieruchomości wykorzystywane przez ochotnicze straże pożarne. W ocenie Sądu do realizowania ochrony przeciwpożarowej przez ochotnicze straże pożarne nie jest "niezbędne" posiadanie prawa własności do gruntu, na którym mają znajdować się strażnice. Cel ten może być bowiem osiągnięty poprzez np. prawo użytkowania wieczystego gruntu czy dzierżawę gruntu. Z powyższych względów nie można zatem uznać przekazania gruntu pod budowę siedziby OSP w L. za czynność realizującą cel publiczny z art. 6 pkt 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Dodatkowe informacje

  • Autor Dariusz P. Kała
  • Data dodania środa, 10 maj 2017
  • Tytuł publikacji Darowizna nieruchomości na rzecz OSP przez powiat
  • Rok wydania 2013-06
  • Rodzaj dokumentu artykuł
Czytany 2158 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ