Zgodnie z art. 212 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny(Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm. – dalej jako k.k.) kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Zgodnie z § 2 tegoż artykułu jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Zgodnie z § 3 tegoż artykułu w razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego(§ 4).
Pytanie dotyczy obrażania wulgarnymi słowami. Zgodnie z Słownikiem Języka Polskiego słowo „obrażać” oznacza „1. naruszać czyjąś godność osobistą słowem lub czynem, 2. naruszać słowem lub czynem obowiązujące wartości, normy lub prawa(www.sjp.pl). Art. 212 § 1-4 kodeksu karnego dotyczy pomawiania o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. „Pomówienie może nastąpić bądź przez podanie pewnych informacji, choćby w postaci podejrzenia lub powtarzania pogłoski czy to umyślnie przez pomawiającego zmyślonej, czy rzeczywiście krążącej, bądź w postaci skonkretyzowanego zarzutu. Nie jest konieczne, aby sam pomawiający był źródłem zniesławiających wiadomości; wystarczy, aby pomawiał na podstawie wiadomości otrzymanych od osób trzecich, byleby jego zamiarem było zniesławienie pokrzywdzonego”(zob. M. Mozgawa, Komentarz do art.212 Kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz, Lex 2013). W związku z powyższym wypowiadanie wulgarnych słów wobec członków OSP nie może być uznane za pomówienie i w takim przypadku nie znajduje zastosowanie art. 212 Kodeksu karnego.
Zgodnie z art. 216 § 1 – 5 kodeksu karnego kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary. W razie skazania za przestępstwo znieważenia za pomocą środków masowego komunikowania, sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego. „Najczęściej zniewaga ma formę wypowiedzi słownej (użycia słów wulgarnych, epitetów), może być też wyrażona w piśmie lub za pomocą wizerunku (np. list o obraźliwej treści, karykatura) albo obraźliwym gestem demonstrującym pogardę dla danej osoby. Jeżeli sprawca, chcąc znieważyć osobę, narusza jej nietykalność cielesną (np. spoliczkowanie, oblanie nieczystościami), konieczna jest kumulatywna kwalifikacja czynu na podstawie przepisów art. 216 § 1 i art. 217 § 1 k.k.”(zob. A. Marek, Komentarz do art.216 Kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz, dostęp Lex).
W związku z powyższym wypowiadanie wulgarnych słów pod adresem członków OSP spędzających wspólnie wolny czas należy kwalifikować jako znieważanie a nie jako pomawianie.
„Określona w art. 216 zniewaga jest przestępstwem skierowanym przeciwko godności osobistej człowieka (cześć wewnętrzna)”( zob. A. Marek, Komentarz do art.216 Kodeksu karnego, w: Kodeks karny. Komentarz, dostęp Lex). OSP jest stowarzyszeniem, osobą prawną, która działa poprzez swoje organy tj. zarząd, walne zebranie członków. W przypadku osoby prawnej nie możemy mówić o istnieniu jej godności osobistej. W związku z tym OSP jako osoba prawna nie może być znieważona. Może natomiast być pomówiona w rozumieniu art. 212 k.k.
