Powyższa ustawa nie definiuje legalnie herbu. W orzecznictwie sądów uznaje się, że „Herb gminy należy traktować jako jej dobro osobiste”(Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 marca 2009 r., II OSK 1454/08, Legalis nr 219308). „Więź emocjonalna, jaka może łączyć osobę fizyczną z herbem, stanowiącym własność jej rodziny, uzasadnia zakwalifikowanie herbu jako dobra osobistego w rozumieniu art. 23 k.c., zaś wykorzystanie go przez inną osobę - jako naruszenie tego dobra”(Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2002 r., I ACa 1399/01, Legalis nr 56256). „Tak jak zbiór cech fizycznych człowieka, który poza tym, że stanowi atrybut jego „osobistości” w sensie odczuwania tożsamości i niepowtarzalności, pełni też funkcję indywidualizującą, tak symbol osoby prawnej jest nośnikiem jej tożsamości w zewnętrznym odbiorze i podobnie jak nazwa czy firma stanowi dobro osobiste osoby prawnej. W tym sensie stanowi wizerunek osoby prawnej”(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2003 r., I CKN 100/01, Legalis nr 58171). Nie ulega wątpliwości, że herb stanowi symbol gminy jako osoby prawnej i stanowi jej dobro osobiste.

Jednostki samorządu terytorialnego(w tym gminy) mogą ustanawiać, w drodze uchwały organu stanowiącego danej jednostki(np. rady gminy/miasta), własne herby, flagi, emblematy oraz insygnia i inne symbole. Wzory symboli(w tym herbów) ustanawiane są w zgodzie z zasadami heraldyki, weksylologii i miejscową tradycją historyczną. Wzory symboli(w tym herbu) wymagają zaopiniowania przez Ministra Administracji i Cyfryzacji. Opinia ministra, wydawana jest w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o jej wydanie(art. 3 ust. 1-4 u.o.m.).

Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r.(Tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu. Przepis ten ze względu na swoje sformułowanie rodzi wątpliwości interpretacyjne. Ustawodawca nie przesądza czy uchwała w sprawie herbu jest aktem prawa miejscowego podlegającemu publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Po za tym dodatkowej wykładni wymaga zwrot „w sprawie herbu”, który nie rozstrzyga czy chodzi jedynie o ustanowienie herbu, czy także o ustanowienie zasad jego wykorzystywania.

Według linii orzeczniczej sądów gmina ma prawo nie tylko uchwała ustanowić swój herb, ale także zasady jego wykorzystywania. „Przepis art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach (Dz. U. Nr 31, poz. 130 ze zm.), odczytywany w powiązaniu z przepisem art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.), nie tylko nie stwarza przeszkody do uchwalenia zasad posługiwania się insygniami gminnymi, ale mieści w sobie implicite uprawnienie do uregulowania takiej materii, bez czego samo uchwalenie herbu lub flagi nie wiązałoby się z jakimikolwiek możliwościami praktycznego ich używania lub wykorzystywania. Zasady te muszą uwzględniać wymogi heraldyczne oraz nie mogą stać w sprzeczności z obowiązującym porządkiem prawnym, a w szczególności nie powinny zawierać norm powtarzających unormowania wynikające z innych przepisów prawa i ustanawiać norm ochronnych o charakterze restrykcyjnym sprzecznych z tymi, które wynikają z powszechnie obowiązujących przepisów”(wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 listopada 2009 r., II OSK 1307/09, Legalis nr 212800). „Rada gminy jest uprawniona do określenia zasad oraz warunków używania herbu i flagi gminy, gdyż jest to konieczne dla prawidłowego funkcjonowania ustanowionego herbu i flagi. Należy zatem uznać, że kompetencja do podjęcia uchwały w sprawie zasad używania herbu mieści się w szerszej kompetencji do jego ustanawiania”(Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Krakowie z dnia 2 kwietnia 2009 r., III SA/Kr 786/08, Legalis nr 156485).

W świetle orzecznictwa sądów uchwała w sprawie ustalenia herbu oraz zasad jego używania jest aktem prawa miejscowego. „Uchwała rady gminy w sprawie zasad używania herbu i flagi stanowi akt prawa miejscowego. Ma ona bowiem charakter normatywny, abstrakcyjny, generalny i zewnętrzny”(Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedzibą w Krakowie z dnia 2 kwietnia 2009 r., III SA/Kr 786/08, Legalis nr 156485). „Uchwała w sprawie herbu gminy nie ma charakteru wewnętrznego, a spełnia cechy przypisane aktowi prawa miejscowego. Jest rozstrzygnięciem, które odpowiada cechom aktu normatywnego: aktu, który nie konsumuje się przez jednorazowe zastosowanie, a obowiązuje nieokreślony krąg podmiotowy w układzie zewnętrznym a nie tylko wewnętrznym - pomiędzy organami gminy”(Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2009 r., II OSK 1331/09, Legalis nr 188376).

W związku z powyższym OSP nie powinna w sposób dowolny używać herbu gminy w zależności od swojego zapotrzebowania. Po pierwsze powinna się zorientować jaki jest w jej gminie stan prawy w zakresie herbu gminy tj.  czy herb ten został prawnie ustalony czy do  porządku prawnego gminy została wprowadzona uchwała regulująca zasady wykorzystania herbu i jakie są te zasady. Nie respektując tych zasad OSP może narazić się na roszczenia prawne gminy wobec OSP z tytułu nielegalnego wykorzystania jej dobra osobistego. Według jednego z orzeczeń sądu administracyjnego „Na podstawie art. 24 Kodeksu cywilnego w przypadku używania jej herbu przez inny podmiot gmina może żądać zaprzestania tego działania, usunięcia jego skutków, zadośćuczynienia pieniężnego, zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 448 k.c.) bądź odszkodowania na zasadach ogólnych. Ponadto jednostka samorządu terytorialnego może szukać ochrony swojego herbu w oparciu o ustawę z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.), ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo autorskie i prawa pokrewne (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.). Zgoda burmistrza na używanie herbu jest oświadczeniem woli gminy-osoby prawnej prawa cywilnego, a nie decyzją w rozumieniu art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego i nie jest konieczna podstawa materialnoprawna do jej wydania.”(Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 maja 2008 r., III SA/Kr 48/08, Lex nr 506850).