Stan faktyczny
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP pozyskał sponsora w postaci firmy Carlsberg Polska. Związek OSP RP ma prowadzić kampanię edukacyjno-informacyjną na rzecz szerzenia odpowiedzialnego podejścia do konsumpcji piwa (i wszelkiego innego alkoholu). Celem partnerstwa jest m.in. wsparcie Ochotniczych Straży Pożarnych poprzez zakup dodatkowego wyposażenia. Polska marka Harnaś przekaże łącznie 1 100 000 zł. Środki zostaną przeznaczone na „Rezerwę Natychmiastową Sprzętu i Wyposażenia” przeznaczonej dla OSP poszkodowanych w działaniach ratowniczych w przypadku wystąpienia nagłych sytuacji kryzysowych i katastrof znacznych rozmiarów, na doposażenie ich w niezbędne środki ochrony osobistej i wyposażenia, które uległy zniszczeniu np. mundury, hełmy, buty, piły, rękawice itp. Część środków już wpłynęła. Ponadto kwota 200 tys. zł. plus dodatkowe środki finansowe będą dostępne w ramach ogólnopolskich konkursów organizowanych przez markę Harnaś i zostaną przeznaczone na doposażenie Ochotniczych Straży Pożarnych (źródło: http://www.zosprp.pl/?q=harnas, 15.07.2021 r.).
Na stronach ZOSP RP opublikowano Regulamin Funduszu „Rezerwa Natychmiastowa Sprzętu I Wyposażenia”. Z regulaminu tego wynika że środki finansowe mają trafiać do OSP które poniosły straty w postaci zniszczenia sprzętu i wyposażenia w działaniach ratowniczych prowadzonych na dużą skalę w sytuacji, w której stracony sprzęt lub wyposażenie wymaga natychmiastowego uzupełnienia. O rozdziale środków decyduje Zarząd Wykonawczy ZOSP RP. O przyznanie środków może wnioskować każda OSP (źródło: http://www.zosprp.pl/?q=content/regulamin-funduszu-rezerwa-natychmiastowa-sprzetu-i-wyposazenia, 15.07.2021 r.).
„Postać strażaka znajdzie się w centrum działań komunikacyjnych marki Harnaś. Już w lipcu br. w sklepach pojawią się produkty w nowych opakowaniach, a wybrane punkty sprzedaży posiadające w swojej ofercie piwo Harnaś będą mogły wziąć udział w loterii. Przystępując do niej, sklep wskazywać będzie jednostkę OSP, którą chciałby wesprzeć. W przypadku wygranej sklepu, wskazana jednostka otrzyma doposażenie zgodnie z jej najpilniejszymi potrzebami” (https://carlsbergpolska.pl/newsroom/harnas-wpiera-strazakow-ochotnikow/, 15.07.2021 r.).
„Od pierwszego lipca do końca października br. wybrane sklepy sprzedające Harnasia otrzymają możliwość wzięcia udziału w loterii, w której nagrodą będzie doposażenie wybranej jednostki zgodnie z jej najpilniejszymi potrzebami. Do końca roku wsparcie rzeczowe zyska dzięki temu 75 jednostek. Jeszcze w lipcu na stronie www.piwoharnas.pl otwarte będzie również internetowe głosowanie. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych, które zdobędą najwięcej głosów, wygrają doposażenie i sprzęt, który pozwoli im na jeszcze skuteczniejsze i bezpieczniejsze działania. Już niedługo wystartuje ogólnopolski konkurs dla jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, w których możliwe będzie oddawanie głosów na swoją wybraną jednostkę” (źródło: http://www.piwoharnas.pl/qa/, 15.07.2021 r.).
Ani na stronach ZOSP RP, ani Carlsberg Polska nie opublikowano umowy o współpracy pomiędzy tymi podmiotami.
Źródło grafik: https://carlsbergpolska.pl/newsroom/harnas-wpiera-strazakow-ochotnikow/
Niektóre sklepy w Polsce rozpoczęły udział w promocji piwa Harnaś przez wywieszenie plakatów na swoich sklepach ze wskazaniem, że osoba kupująca piwo Harnaś wspiera daną Ochotniczą Straż Pożarną.
Źródło grafik: https://osp.pl/artykuly/kupujac-w-tym-sklepie-wspierasz-osp-czarnolas-strazacy-to-proba-oszustwa-i-wyludzenia-pieniedzy,25135/
Stan prawny
Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP oraz same Ochotnicze Straże Pożarne działają w formie stowarzyszeń. Podmioty te zgodnie z ustawą prawo o stowarzyszeniach posiadają osobowość prawną. Zgodnie z kodeksem cywilnym osoba prawna (ZOSP RP oraz OSP) działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Zgodnie z ustawą prawo o stowarzyszeniach stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Zgodnie ze statutem wzorcowym OSP to zarząd OSP reprezentuje OSP. Zgodnie ze statutem ZOSP RP Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP kieruje bieżącą pracą Związku oraz decyduje o innych podstawowych sprawach Związku niezastrzeżonych dla Zjazdu Krajowego i Zarządu Głównego. Ochotnicze Straże Pożarne jako samodzielne osoby prawne i stowarzyszenia mogą stać się członkami ZOSP RP. OSP przystępując do ZOSP RP nie traci swojej osobowości prawnej, podmiotowości, niezależności i odrębności od ZOSP RP. OSP stajać się członkiem ZOSP RP musi respektować postanowienia statutu ZOSP RP.
Konkluzja:
Podmiotami uczestniczącymi w działaniach związanymi ze sprzedażą piwa Harnaś i przekazywaniem w związku z tym środków finansowych na wspieranie OSP, są głównie firma Carlsberg, ZOSP RP oraz sklepy sprzedające piwo Harnaś. Ochotnicze Straże Pożarne nie są podmiotami bezpośrednio uczestniczącymi w tych działaniach.
Można przyjąć, że z racji podpisania umowy o partnerstwie pomiędzy Carlsberg a ZOSP RP, transfer pieniędzy pochodzący od firmy Carlsberg w związku z dochodami uzyskiwanymi ze sprzedaży piwa Harnaś z wizerunkiem strażaka, trafia bezpośrednio do ZOSP RP (publicznie poinformowano o kwocie 1.100.000 zł). ZOSP RP zgodnie ze swoim wewnętrznym regulaminem, może otrzymane w ten sposób środki przekazywać do OSP jeżeli wyrażą one taką wolę.
Sklepy sprzedające piwo Harnaś z wizerunkiem strażaka biorą udział w loterii i wskazują jednostkę OSP, którą chciałyby wesprzeć. W przypadku wygranej sklepu, wskazana jednostka otrzyma doposażenie zgodnie z jej najpilniejszymi potrzebami.
Sklep wskazując jednostkę OSP którą chce wspierać musi uzyskać pisemną zgodę zarządu danej Ochotniczej Straży Pożarnej, w której to dana jednostka OSP wyrazi zgodę na bycie beneficjentem wsparcia. Zarząd danej OSP musi także wyrazić pisemną zgodę aby sklep na plakatach promujących akcję mógł umieścić nazwę danej OSP jako potencjalnego beneficjenta środków. Ochotnicza Straż Pożarna musi także wyrazić zgodę na zamieszczenie danych tej jednostki na stronach internetowych firmy Carlsberg, w ramach akcji internetowego głosowania.
Dr Dariusz P. Kała